Alanqa

Alanqa
Holotyp Alanqa saharica (A) porównany z czaszką Zhejiangopterus (B) i żuchwą kecalkoatla (C)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	pterozaury
Podrząd	pterodaktyle
Nadrodzina	azdarchoidy
Rodzina	azdarchidy
Rodzaj	Alanqa Ibrahim et al., 2010
Gatunki
A. saharica Ibrahim et al., 2010

Alanqa – rodzaj pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego na początku późnej kredy na obecnych terenach Afryki. Został opisany w 2010 roku przez Nizara Ibrahima i współpracowników w oparciu o pięć fragmentów szczęk odkrytych w złożach Kem Kem w Maroku. Holotypem jest spojenie żuchwy oznaczone numerem katalogowym FSAC-KK 26^[1]. Dwa fragmenty (BSP 1993 IX 338 i BSP 1996 I 36) zostały po raz pierwszy opisane w 1999 roku przez Petera Wellnhofera i Érica Buffetauta i wstępnie zidentyfikowane jako należące do pteranodontów^[2], jednak z taką interpretacją nie zgodzili się Aleksander Awerianow i współpracownicy, którzy zasugerowali, że skamieniałości te należą do azdarchidów^[3]. W Kem Kem odnaleziono również szczątki szkieletu pozaczaszkowego azdarchidów – Ibrahim i in. nie zdecydowali się przypisać ich do Alanqa saharica, jednak ich zdaniem hipoteza taka jest prawdopodobna. Holotyp składa się z trzech sąsiadujących fragmentów o łącznej długości 344 mm – długość brakującej części oszacowano na podstawie porównań z innymi azdarchidami na około 80 mm. Długość żuchwy FSAC-KK 26 wynosiła prawdopodobnie około 67,5 cm. Większość szczątków odnalezionych w Kem Kem – w tym również holotyp – należała do osobników o rozpiętości skrzydeł wynoszącej 3–4 m, jednak fragment dużego kręgu szyjnego, prawdopodobnie również należący do Alanqa saharica, sugeruje, że przedstawiciele tego gatunku mogli osiągać nawet 6 m rozpiętości skrzydeł. Szczęki były proste i ostro zakończone, podobnie jak należące do rodzajów Zhejiangopterus i Quetzalcoatlus, co wspiera hipotezę o przynależności A. saharica do Azhdarchidae. Nie odnaleziono żadnych zębodołów, co dowodzi, że Alanqa była bezzębna. Szczęki prawdopodobnie pokrywała ramfoteka^[1].

Dokładne datowanie osadów Kem Kem, w których odkryto szczątki A. saharica, jest niepewne. Panuje konsensus, że powstały one pod koniec wczesnej lub na początku późnej kredy – ze względu na duże podobieństwa w faunie kręgowców do egipskiej formacji Baharija, datowanej na najwcześniejszą górną kredę, uważa się, że skały Kem Kem powstały w cenomanie. Gatunkiem typowym rodzaju Alanqa jest A. saharica. Nazwa rodzajowa pochodzi od arabskiego al Anqa – przypominającego feniksa mitycznego stworzenia, podobnego do Simurgha z mitologii perskiej. Nazwa gatunkowa saharica pochodzi od Sahary i odnosi się do miejsca odnalezienie holotypu. Odkrycie Alanqa dowodzi, że azdarchidy, znane wcześniej niemal wyłącznie z Laurazji, rozprzestrzeniły się na tereny Gondwany na początku późnej kredy^[1].