Alsacianu

Alsacianu 'Elsässisch'
Faláu en	Alsacia  (Rexón de  Francia)
Rexón	Noreste de Francia
Falantes	700.000 (aprox.)
Familia	Indoeuropea   Xermánica    Occidental     Altu alemán      Altu alemán cimeru         Alemánicu          Baxu alemánicu           Alsacianu
Alfabetu	Llatín (variante xermánica)
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3	gsw
Llingües falaes n'Alsacia (en tonos verdes los dialeutos alemánicus, en tonos azules los dialeutos fráncicos, en tonos rosados y naranxes los dialeutos romances franceses).

Alsacianu (en alsacianu y alemán Elsässisch) ye'l términu emplegáu pal conxuntu de variedaes llingüístiques o dialeutos alsacianos,^[1][2] reconocíos oficialmente nel so conxuntu como llingua rexonal d'Alsacia y de los países moselanos,^[3] y que d'orixe alemánicu y franconio,^[4] emparentaos col idioma alemán, falar en Alsacia y n'árees estremeres del departamentu de Moselle, en Lorena, ente l'aguada oriental de la cordal de los Vosgos y el ríu Rin.

Estes fales son mesmes de cuasi tola rexón d'Alsacia, sacante delles llocalidaes del oeste (zona estremera colos Vosgos) y del sur (zona estremera col Francu Condáu y el Territoriu de Belfort), onde tradicionalmente fálense dialeutos romances (llingües d'oïl).

El alsacianu ta emparentáu con otres fales alemániques, como'l alemán de Basilea (Suiza) y los dialeutos del estáu alemán vecín de Baden-Württemberg, y nun ye fácilmente intelixible pa falantes d'alemán estándar.

Anque de cutiu fálase del alsacianu como un dialeutu, en realidá'l términu arrexunta a un conxuntu de dialeutos propios d'una llocalidá o rexón. Nel estremu meridional, el alsacianu adoptó munches traces de les fales altoalemánicas y nel estremu septentrional presenta carauterístiques del fráncicu renano y el palatín. Les diferencies ente estos dialeutos pueden ser bien grandes, polo que ye posible que, por casu, un falante del norte d'Estrasburgu y otru del sur de Mulhouse non puedan entendese bien ente sigo.

Dende'l sieglu XX, el alsacianu foi perdiendo terrenal frente al francés, especialmente nos centros urbanos, anque sigue siendo llingua habitual nes zones rurales, principalmente ente les persones de más edá.

1. ↑ Declaración de Pierre Deyon, rector de la Universidá d'Estrasburgu, en 1985
2. ↑ Estremar hasta 25 árees carauterístiques. "Alsace" Encyclopédie Bonneton
3. ↑ Ficha "Langue régionale d'Alsace et des pays mosellans". Ministeriu d'Educación de Francia
4. ↑ Franconio en proel.org