Arizona

Arizona
Bandera de Arizona (es)
Alministración
País	Estaos Xuníos d'América
ISO 3166-2	US-AZ
Tipu d'entidá	Estaos d'Estaos Xuníos
Capital	Phoenix
Gobernadora d'Arizona	Katie Hobbs (Partíu Demócrata)
Nome llocal	State of Arizona (en)
Llingües oficiales	inglés
División	ver condáu d'Apache, condáu de Cochise, condáu de Coconino, condáu de Gila, condáu de Graham, condáu de Greenlee, condáu de La Paz, condáu de Maricopa, condáu de Mohave, condáu de Navajo, condáu de Pima, condáu de Pinal, condáu de Santa Cruz, condáu de Yavapai y condáu de Yuma
Xeografía
Coordenaes	34°17′12″N 111°39′25″W / 34.2867°N 111.6569°O / 34.2867; -111.6569
Superficie	295234 km²
Llenda con	California, Nevada, Utah, Nuevu Méxicu, Baxa California, Sonora y Colorado
Puntu más altu	Pico Humphreys (es)
Puntu más baxu	ríu Colorado
Altitú media	1250 m
Demografía
Población	7 151 502 hab. (1r abril 2020)
Densidá	24,22 hab/km²
Viviendes	2 643 430 (31 avientu 2020)
Más información
Estaya horaria	UTC−07:00 y Mountain Time Zone (MTZ)
Fundación	14 febreru 1912
az.gov

Arizona^[1] ye un estáu de la fastera suroccidental de los Estaos Xuníos. Ye'l sestu mayor n'estensión, y el décimuquintu más pobláu, del país. Llenda con Méxicu y colos estaos de Nuevu Méxicu, Utah, Nevada y California, y tien un puntu de frontera con Colorado, aú s'asitia el Four Corners Monument. La so llende con Méxicu, de 626 km de llargor, comunícalu colos estaos mexicanos de Sonora y Baxa California. La so capital, y ciudá más grande, ye Phoenix.

Tien una población de 7 151 502 hab. (1 abril 2020)^[2][3] y una superficie de 295 234 km².

Arizona foi'l cuadraxésimuoctavu estáu de la Unión, el postreru de tolos del territoriu continental de los Estaos Xuníos. Formara, en tiempos de la dominación española, parte del territoriu d'Alta California dientro del virreinatu de Nueva España. Incorporáu a Méxicu de magar la so independencia, el territoriu d'Arizona foi cedíu a los Estaos Xuníos dempués de la guerra desarrollada ente dambos países en 1846-7. La so fastera más meridional, por embargu, foi mercada en 1853 al traviés del alcuerdu nomáu Venta de La Mesilla. Organizáu alministrativamente como territoriu, nun algamó l'estatus estatal hasta'l 14 de febreru de 1912.

El sur del estáu tien un clima desérticu, con branos percaldios ya iviernos suaves. Na fastera septentrional, por embargu, hai viesques de coníferes de distintes especies; una meseta, la de Colorado; delles cordeleres, como les San Francisco Mountains; y tamién llargos y profundos cañones. Nesta fastera del estáu les temperatures braniegues son muncho más moderaes, y n'iviernu nieva n'abondanza, de forma qu'hai estaciones d'esquí en Flagstaff, Alpine y Tucson. Amás del parque nacional del Gran Cañón hai nel estáu dellos parques y viesques nacionales. Un cuartu del territoriu, amás, pertenez a diverses reserves indies nes que viven delles tribus de nativos americanos.

1. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: apache
2. ↑ «Censo de los Estados Unidos de 2020». Consultáu'l 20 marzu 2022.
3. ↑ censu de población