Back Autonomisme regional Catalan Autonomism (political doctrine) English Aŭtonomismo EO Autonomismo regional Spanish Autonomismo (ideologia) EU Autonomisme French Autonomismo territorial GL Autonomizam Croatian Autonomismo Italian Autonomism LMO
Autonomismus isch e politischi Besträbig, wu in Ramme vum e Staat d Sälbstverwaltig vun ere Volksgruppe will erreiche oder halte. S Ziil vum Autonomismus heißt mer politischi Autonomii – si soll meischtens in ere bstimmte Brovinz realisiärt wäre, wu sich e bstimmti Volksgruppe konzentriärt un d Mehrheit het. Im – vum Autonomismus üs gsähne – beschte Fall bliibe d Üssepolitik, d Verteidigig, d Währig un anderi zentrali Ufgabe in dr Händ von gmeinsame Staat, inneri Aglägeheite vun ere Brovinz – Wirtschaft, Kültür usw. wäre intern greglet. Hit-ze-Dag soll d Autonomii meischtens in dr Hand vu demoktarisch gwehlte Organ liige (Regionalparlamänt).
Dr Autonomismus goht nit so wit wiä dr Sepatarismus, wu e eigene Staat will. Dr goht witter, wiä dr Regionalismus, wu bstimmti Rächt un Freiheite fir e Volksgruppe will, aber nit umbedingt Sälbschtverwaltig.
D Abgränzig vu Separatismus, Autonomismus un Regionalismus wird nit alliwiil rächt vollzoge. Gegner vum Autonomismus nänne dr Autonomismus mänkmol polemisch Separatismus, Separatischte nänne sich mänkmol Autonomischte.
Hischtorischi Biispiil fir Autonomismus:
- Irakisch Kurdischtan: D Kurde hän Johrzehnti lang im Irak fir Autonomii kämpft un hän si kenne noch em Sturz vum Saddam Hussein verwirklige.
- Elsass: Im Elsass hets vu 1919 – 1940 e starki Autonomii-Bewegig gää, wu Deilerfolg het kenne erringe
- Südtirol: Het sitter em Aschluss an Italiä e starki Autonomie-Bewegig, wu Deilerfolg het kenne erringe.
- Jüdische Autonomismus: Am Änd vum 19. un am Afang vum 20. Johrhundert hets z Oschteuropa e Bewegig gä, wu e Sälbschtverwältig fir jüdischi Gmeine het welle. Des isch e Biispiil fir Autonomismus in dr „Diaspora“, also in Gebiät, wu e Bevelkerig ke Merheit het.