Concerto

Mae concerto yn gyfansoddiad cerddorol sy'n cynnwys tri symudiad, yn gyffredinol, lle mae cerddorfa neu fand cyngerdd yn cyfeilio i un offeryn unigol (er enghraifft, piano, ffidil, sielo neu ffliwt). Derbynnir bod ei nodweddion a'i ddiffiniad wedi newid dros amser. Yn y 17 ganrif, roedd gwaith sanctaidd ar gyfer lleisiau a cherddorfa fel arfer yn cael ei alw'n concerto, fel yr adlewyrchir gan ddefnydd J. S. Bach o'r teitl "concerto" ar gyfer llawer o gynyrchiadau byddai'n cael eu galw'n cantatau bellach.^[1][2]

Mae'r gair "concerto" yn dod o'r Eidaleg. Mae'n golygu "cytuno" neu "cyd chware". Y lluosog yw "concerti"^[3].

Daeth y concerto yn boblogaidd yn ystod yr 17 ganrif yn yr Eidal. Roedd gan ambell i gyngerdd nifer o unawdwyr yn hytrach na dim ond un. Gelwir y math hwn o goncerto yn goncerto grosso.

1. ↑ Wolf, Eugene K., Concerto, yn Randel, Ed., 1986, tud 186–191
2. ↑ Randel, Don Michael, Ed., 1986, The New Harvard Dictionary of Music, Harvard University Press, Cambridge, MA a Llundain.
3. ↑ Y Termiadur addysg #Concerto^{[dolen farw]} adalwyd 12 Hydref 2018