Dastamen-sistema

Dastamen-sistema
Irudi gehiago
Xehetasunak
Konponenteak	gustatory organ (en)
Identifikadoreak
FMA	7194
Terminologia anatomikoa

Dastamen-sistema dastamenaren zentzumena hautemateaz arduratzen den sistema da. Dasatamena gizakiaren bost zentzumenetako bat da. Dastamen-hartzaileen bidez, ahoan disolbatutako substantzia kimikoak detektatzeko aukera ematen du, oro har elikagaietatik datozenak. Dastamen-botoien estimulazioaren araberakoa da dastamena. Botoi horiek dastamen-papiletan daude, eta azken horiek mingainean ageri dira, hau da, ahoaren barruan dagoen organo gihartsuan.^[1]

Beste alde batetik, elikagai batek edo bestelako substantzia batek ahoan sartzean sortzen duen sentsazioa da zaporea.^[2] Hala ere, dastamenean eragina duen bakarra ez da zaporea, baita usaimenak eta testurak ere. Elikagaien izaera sailkatzeko erabiltzen diren zapore primarioak gozoa, gazia, garratza eta mingotsa dira. Horrez gain, XXI. mendearen hasieratik umamia gehitu zaie ("zaporetsua", japonieraz). Dastamena substantzia kimiko disolbagarriak mingaineko kimiohartzaileekin kontaktuan jartzean hautematen da. Zentzumen hau plazer-iturritzat har daiteke, baina haren funtzio nagusia da nutriziorako egokienak diren substantziak hautatzea eta neurri handi batean, deskonposizio egoeran daudenak, zein toxikoak edo arriskutsuak izan daitezkeenak sahiestea.

1. ↑ Fuentes, Aler; Fresno, María Javiera; Santander, Hugo; Valenzuela, Saúl; Gutiérrez, Mario Felipe; Miralles, Rodolfo. (2010-09). «Sensopercepción Gustativa: una Revisión» International journal of odontostomatology 4 (2): 161–168.  doi:10.4067/s0718-381x2010000200010. ISSN 0718-381X. (Noiz kontsultatua: 2023-11-02).
2. ↑ Gutierrez, Ranier; Simon, Sidney A.. (2021-09-23). «Physiology of Taste Processing in the Tongue, Gut, and Brain» Comprehensive Physiology: 2489–2523.  doi:10.1002/cphy.c210002. (Noiz kontsultatua: 2023-11-02).