Endrina

Endrina
Nome IUPAC Mendrina, Mendrín, Composto 269 (1aR,2S,2aS,3S,6R,6aR,7R,7aS)-3,4,5,6,9,9-hexacloro-1a,2,2a,3,6,6a,7,7a-octahidro-2,7:3,6-dimetanonafto[2,3-b]oxireno
Identificadores
Número CAS	72-20-8
ChemSpider	21782117
UNII	OB9NVE7YCL
KEGG	C18124
Imaxes 3D Jmol	Image 1
SMILES C1C2C3C(C1C4C2O4)C5(C(=C(C3(C5(Cl)Cl)Cl)Cl)Cl)Cl
InChI InChI=1S/C12H8Cl6O/c13-8-9(14)11(16)5-3-1-2(6-7(3)19-6)4(5)10(8,15)12(11,17)18/h2-7H,1H2/t2-,3+,4+,5-,6-,7+,10-,11+ Key: DFBKLUNHFCTMDC-RVVFZPGKSA-N InChI=1/C12H8Cl6O/c13-8-9(14)11(16)5-3-1-2(6-7(3)19-6)4(5)10(8,15)12(11,17)18/h2-7H,1H2/t2-,3+,4+,5-,6-,7+,10-,11+ Key: DFBKLUNHFCTMDC-RVVFZPGKBH
Propiedades
Fórmula molecular	C12H8Cl6O
Masa molar	380,91 g mol−1
Punto de fusión	200 °C (descomponse)
Perigosidade
NFPA 704	0 2 0
Punto de inflamabilidade	incombustible
LD50	3 mg/kg (oral, mono) 16 mg/kg (oral, coello de indias) 10 mg/kg (oral, hámster) 3 mg/kg (oral, rata) 7 mg/kg (oral, coello) 1.4 mg/kg (oral, rato)[1]
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

A endrina^[2] (ou o endrín ou Endrin) é un composto organoclorado artificial producido inicialmente en 1950 polas compañías Shell e Velsicol Chemical Corporation, que foi usado principalmente como insecticida, e tamén como rodenticida. É un sólido inodoro e incoloro, aínda que as mostras comerciais son xeralmente de cor abrancazada. A endrina tamén se vendeu en forma de solución emulsionable comercializada co nome Endrex. O composto endrina fíxose tristemente famoso por ser un contaminante orgánico persistente e por esa razón está prohibido en moitos países.^[3][4] Non está clasificado como mutáxeno ou carcinóxeno, pero si como composto tóxico.^[5]

Cando chega ao medio ambiente a endrina aparece como aldehido ou cetona de endrina e pode encontrarse principalmente en sedimentos de fondo ou corpos de auga.^[6][7] A exposición á endrina pode ocorrer por inhalación, inxestión de substancias que a conteñan, ou contacto coa pel.^[6] Unha vez que entra no corpo, almacénase nas graxas corporais e pode actuar como neurotoxina sobre o sistema nervioso central, o cal pode causar convulsións, ataques epilépticos, ou mesmo a morte.^[8]

1. ↑ "Endrin". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 4 December 2014. Consultado o 19 March 2015. 
2. ↑ PRTR España Endrina - ENDRÍN
3. ↑ The National Poison Centre. "Poison Control: Dangers of 'persistent organic pollutants' in the environment". Arquivado dende o orixinal o 20 de xaneiro de 2008. Consultado o 09 de outubro de 2013. 
4. ↑ Robert L. Metcalf “Insect Control” in Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry” Wiley-VCH, Weinheim, 2002. doi 10.1002/14356007.a14_263
5. ↑ "Endrin (CASRN 72-20-8)". Integrated Risk Information System. United States Environmental Protection Agency. September 1988. Consultado o March 2015. 
6. ↑ ^{6,0 6,1} "Toxicological Profile for Endrin" (PDF). Agency for Toxic Substances and Disease Registry. United States Department of Health and Human Services. August 1996. Consultado o March 2015. 
7. ↑ Berry, Walter (August 2003). "Procedures for the Derivation of Equilibrium Partitioning Sediment Benchmarks (ESBs) for the Protection of Benthic Organisms: Endrin" (PDF). EPA: Office of Research and Development. 
8. ↑ "Some Acute and Chronic Effects of Endrin on the Brain" (PDF). Federal Aviation Administration: Office of Aviation Medicine. July 1970. Consultado o 14 March 2015.