FairTax

Adil Vergi (İngilizce: FairTax) Amerika Birleşik Devletleri'nde bütün federal gelir vergilerinin tek bir milli satış vergisi ile değiştirilmesi yolundaki federal vergi kanunlarındaki değişiklik tasarısıdır. Plan Birleşik Devletler Kongresine Fair Tax Act (HR 25/S 1025) olarak sunulmuştur.^[1]

Vergi kişisel tüketim için yeni mal ve hizmet alımında, alış noktasında bir defaya mahsus olarak toplanacaktır. Tasarı Amerika'da yasal olarak ikamet eden her aileye, alımlarda on indirim mahiyetinde fakirlik seviyesine göre belli bir aylık ödemeyi içerir. Satış vergisi, yasaya göre toplam fiyatın %23'u olarak belirlenmiştir (harcanan her 100 dolardan 23 dolar gelir vergisi olarak ödenmesine benzer şekilde). Bu da %30 oranındaki bir geleneksel satış vergisine eşittir (Harcanan her 77 doların üstüne 23 dolar eklenmesi şeklinde).

Ön indirim göz önüne alındığında, Adil Vergi tüketime göre artar fakat üst gelir seviyelerinde azalır (gelire göre tüketim yüzdesi azaldığından dolayı). Karşı olanlara göre bu yüksek gelirlilerde ki vergi yükünü azaltıp, orta sınıftaki vergi yükünü artıracaktır. Destekleyenlere göre ise, plan vergi yükü geniş bir tabana yayıldığından herkes için azalacaktır. Zenginliği etkin olarak vergilendirip, alım gücünü yükseltecektir. Plana destek verenler ayrıca tüketim üzerindeki verginin birikim ve yatırım üzerine olumlu etkisi olacağını, vergi kanununa uyumu kolaylaştıracağını ve verginin ekonomik büyümeye yol açacığını, uluslararası şirketlerin ABD'ye yerleşmesini cazip hale getireceğini ve ABD'nin uluslararası ticarette rekabet gücünün artacağını öne sürmektedirler.^[1] Karşıt olanlar, tüketim üzerinden bu büyüklükte bir verginin toplanmasının güç olacağını ve yaygın olarak vergi kaçırmaya yol açacağını savunmaktadırlar. Ayrıca önerilen vergi oranının halihazırdaki vergi sistemine göre daha az gelir getireceğini dolayısıyla bütçe açığının artmasına yol açacağını öne sürmektedirler.

1. ^ ^{a b} Kotlikoff, 2005