Familiar

Erdi Aroko eta Aro Modernoko Europa Mendebaldeko folklorean, familiarrak (edo izpiritu familiarrak edo laguntzaileak) naturaz gaindiko entitateak zirela uste zen, dimentsio desberdinen arteko izakiak, sorginak eta jende "espirituala" babestu edo laguntzen zituztenak bere jardun magiko eta espiritualetan. "familiar" hitzari, lagun hurkoa, edo lagun esanahi ematen zaio kasu horretan.^[1]

Badirudi batez ere Britainia Handiko, Irlandako eta Frantziako folklorean agertzen direla, nahiz eta Antzinako Grezian idatzitako zenbait pasadizotan ere agertzen dira, eta beste herrialdetako folkloretan detekta daiteke, hain definituak ez badaude ere. Europa mendebaldeko Erdi Aroko eta Aro Modernoko erregistroen arabera, familiako espirituekin harremana izan zutela argudiatzen zutenek jakinarazi zuten forma ugari hartuta ager zitezkeela, gehienetan animalia gisa, baina batzuetan giza edo giza irudiarekin, eta honela deskribatu zituzten: "forma argi eta garbi definituak, hiru dimentsiokoak..., kolorez biziak eta mugimenduz eta soinuz animatuak", mamuen deskribapenei kontrajarriz, "forma zehaztugabea, kearen antzekoa" zutelako.^[2]

Familiarrei buruzko datu gehienak XVI. eta XVII. mendeetan Ingalaterran eta Eskozian egindako sorginen epaiketen transkripzioetatik datoz.^[3]

Ingalaterran sorginei animalia txiki baten itxura zuen familiar batek laguntzen ziela sinesten zuten, eta familiar mota hau ez zen agertzen Ingalaterratik kanpo.^[4] Kasu horretan, familiarra izena zuen eta hudo, katua, sagua, satorra, apoa eta zenbaitetan, txakur itxura izan zezakeen.^[5]

Sorginei zerbitzatzen zietenean, askotan, gaiztoak zirela pentsatzen zen, baina bestelako magia egiten zuten jendearentzat lan egiten zutenean, onberatzat hartzen zituzten sarri (nahiz eta anbiguotasun pixka bat egon kasu bietan). Lehenengoak deabru gisa kategorizatzen ziren maiz; bigarrenak, berriz, "fairy" gisa pentsatu eta deskribatzen ziren maizago. Familiarren helburu nagusia sorgina zerbitzatzea zen, botere berriak lortu ahala, babesa eskainiz.^[6]

XX. mendeaz geroztik praktikatzaile magiko batzuek, Wiccako erlijioko kideak barne, familiarren kontzeptua erabiltzen dute, magia forma zaharrenekin duten lotura dela eta. Praktikatzaile garaikide horiek maskotak edo abere basatiak erabiltzen dituzte, edo familiarren bertsio ikusezinak laguntzaile magiko gisa jokatzen dutela uste dute.

1. ↑ Wilby 2005, 59–61 orr. .
2. ↑ Wilby 2005, 61 orr. .
3. ↑ Murray 1918 uztaila, 1–31 orr. .
4. ↑ Parish 2019-02, 134 orr. .
5. ↑ Murray 1918 uztaila, 101–104 orr. .
6. ↑ Wilby 2005, 74–76 orr. .