Fasti

Fastiak, (latinezko fasti, seguru asko latinezko fas hitzetik, “Jainkoaren legea”)^[1], egutegi erromatarrak dira, gureganaino iritsi direnak harrian grabatuak. Cayo Mario eta Sila garaietan, fasti esaten zitzaien kontsulen izena zuten zerrendei, baita jaiei buruzko zerrenda batzuei ere.

Egutegi erromatarra bi zatitan banatzen zen: dies fasti (pretoreak justizia administratzeko egokiak ziren egunak) eta dies nefasti (egintza judizialak egitea debekatzen zen egunak, eta jainko-jainkosei zegozkienak). Urtero egin ondoren, erromatar herriari ezagutarazten zitzaion, hainbat eraikinetako hormetan itsatsita, hala nola Regian (Apezpikuen (pontifex) Elkargoaren egoitzan) edo Erromako foroko Rostran. Hala, negozioetarako, hauteskunde-bileretarako, festetarako, zori txarreko egunak eta jai mugikorretarako zeuden egunen berri ematen zieten herritarrei.

Hileko egunak hiru erreferentzietatik abiatuta kalkulatzen ziren: calendas, nonas eta idus, eta beti atzeraka eginez data horietatik aurrera: "Apirileko idusak baino 3 egun lehenago", "maiatzaren noak baino 4 egun lehenago", etab.

Oso garrantzitsuak izan dira Erromako Historia berreraikitzeko.

1. ↑ (Ingelesez) «Fasti | Ancient Rome, Lunar Months, Festivals | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2024-11-08).