Fomalhaut

Fomalhaut
’n DSS-foto van Fomalhaut. Krediet: Nasa, ESA en die Digitized Sky Survey 2. Erkenning: Davide de Martin (ESA/Hubble)
Sterrebeeld	Suidelike Vis (Fomalhaut A + B), Waterdraer (Fomalhaut C)
Bayer-naam	Alpha Piscis Austrini
Spektraaltipe	A3 V / K5 Vp / M4 V[1][2]
Soort	Veelvoudige ster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Komponent 1	Fomalhaut
Regte klimming	22h 57m 39.0465s[3]
Deklinasie	-29° 37′ 20.050″[3]
Skynmagnitude (m)	1,16[4]
Absolute magnitude (M)	1,72[5]
B-V-kleurindeks	0,09[1][6]
U-B-kleurindeks	0,08[6]
Komponent 2	TW Piscis Austrini
Regte klimming	22h 56m 24.05327s[3]
Deklinasie	-31° 33′ 56.0351″[3]
Skynmagnitude (m)	6,48[7]
Absolute magnitude (M)	7,08[5]
B-V-kleurindeks	1,10
U-B-kleurindeks	1,02
Komponent 3	LP 876-10
Deklinasie	-24° 22′ 07.5″[1]
Skynmagnitude (m)	12,618[1]
B-V-kleurindeks	1,683
U-B-kleurindeks	?
Besonderhede
Komponent 1	Fomalhaut
Massa (M☉)	1,92±0,02[5]
Radius (R☉)	1,842±0,019[5]
Ligsterkte (L☉)	16,63±0,48[5]
Temperatuur (K)	8 590[5]
Rotasiespoed (km/s)	93[8]
Metaalinhoud [Fe/H]	-0,03[9] tot -0,34[10]
Komponent 2	TW Piscis Austrini
Massa (M☉)	0,725 ± 0,036[2]
Radius (R☉)	0,629 ± 0,051[2]
Ligsterkte (L☉)	0,19[5]
Temperatuur (K)	4 711 ± 134[2]
Rotasiespoed (km/s)	2,93[2]
Eienskappe
Afstand (ligjaar)	25
Ouderdom (jaar)	440 miljoen[5]
Veranderlikheid	Geen / BY Draconis / ?
Veelvoudigheid	3 sterre
Ander name
Fomalhaut: α Piscis Austrini, α PsA, Alpha PsA, 24 Piscis Austrini, CPD −30° 6685, FK5 867, Gl 881, HD 216956, HIP 113368, HR 8728, SAO 191524 TW Piscis Austrini: Fomalhaut B, TW PsA, Gl 879, HR 8721, CD -32°17321, HD 216803, LTT 9283, GCTP 5562.00, SAO 214197, CP(D)-32 6550, HIP 113283 LP 876-10: Fomalhaut C, 2MASS J22480446-2422075, NLTT 54872, GSC 06964-01226
Portaal    Sterrekunde

Fomalhaut (ook bekend as Alpha Piscis Austrini of α PsA) is die helderste ster in die sterrebeeld Suidelike Vis (Piscis Austrinus) en een van die helderste sterre in die lug. Dit is ’n A-tipe hoofreeksster sowat 25 ligjare van die Son af.^[11] Die ster se spektrum dien sedert 1943 as een van die stabiele ankerpunte waarvolgens ander sterre geklassifiseer word.^[12] Dit word geklassifiseer as ’n Vega-agtige ster wat ’n oormaat infrarooi uitstraal omdat dit deur ’n sirkumstellêre skyf omring word.^[13] Dit is eintlike ’n driedubbele ster, wat bestaan uit Fomalhaut, die K-tipe hoofreeksster TW Piscis Austrini en die M-tipe rooidwerg LP 876-10. Die komponente is egter verskeie grade van mekaar af.^[14]

Fomalhaut is belangrik in die bestudering van eksoplanete, want dit is die eerste sterstelsel met ’n eksoplaneetkandidaat (Fomalhaut b, later hernoem tot Dagon) wat teen sigbare golflengtes afgeneem is. Die foto is in November 2008 in die tydskrif Science gepubliseer.^[15] Fomalhaut is die derde helderste ster van die Aarde af met ’n planeetstelsel, naas die Son en Pollux.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} "LP 876-10 – Double or multiple star". SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Besoek op 30 Julie 2014.
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3 2,4} Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa505_1_205
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2 3,3} Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa474_2_653
4. ↑ Ducati, J. R. (2002). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237: 0. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
5. ↑ ^{5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7} Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named age_mam
6. ↑ ^{6,0 6,1} Johnson, H. L.; Iriarte, B.; Mitchell, R. I.; Wisniewskj, W. Z. (1966). "UBVRIJKL photometry of the bright stars". Communications of the Lunar and Planetary Laboratory. 4 (99): 99. Bibcode:1966CoLPL...4...99J.
7. ↑ "V* TW PsA – Variable of BY Dra type". SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Besoek op 20 Januarie 2010.
8. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa426
9. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named mnras286_3
10. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa490_1
11. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named GSM
12. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named baas25_1319
13. ↑ Mennesson, B.; Absil, O.; Lebreton, J.; Augereau, J.-C.; Serabyn, E.; Colavita, M. M.; Millan-Gabet, R.; Liu, W.; Hinz, P.; Thébault, P. (2012). "An interferometric study of the Fomalhaut inner debris disk II. Keck Nuller mid-infrared observations". Astrophysical Journal. 763 (2): 119. arXiv:1211.7143. Bibcode:2013ApJ...763..119M. doi:10.1088/0004-637X/763/2/119.
14. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Mamajek2013
15. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Kalas2008