Gabi

Gabia^[1] edo matxinoa mailu moduko tresna handi bat da, burdinola hidraulikoetan agoa lantzeko erabiltzen zena.^[2] Ingudearen gainean mekanikoki kolpatuz, zepak kentzen zitzaizkion labetik ateratako burdin masa porotsuari, trinkotu egiten zen eta, azkenik, forma ematen zitzaion. Gabia mugiarazteko, ubide batetik iritsitako ura gurpil hidrauliko baten gainera isurtzen zen, eta gurpil horren higidura ardatzaren eta horzdun gurpil baten bidez helarazten zitzaion.^[3] Euskal Herrian, XIV. mendekoak dira burdinola hidraulikoei buruzko lehenbiziko aipamenak.^[4]

1. ↑ Euskalterm: [Zurgintza Hiztegia] [2020]
2. ↑ Gabi. Euskaltzaindiaren Hiztegia, euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-3).
3. ↑ Aizpurua Sarasola, Joxerra. Mirandaola: historiatik festara. Elhuyar aldizkaria, 71. zenbakia, 1993ko maiatzak 1, CC-BY-SA-3.0, aldizkaria.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-3).
4. ↑ Urteaga, Mertxe. La cultura metalúrgica del hierro en el Pirineo durante la Edad Media. Trabajos de Arqueología Navarra (TAN), 30, 2018, 237-262ISSN: 0211-5174, ISSN-e: 2530-5816, culturanavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-12-3).