Gaupne

Gaupne
stad
Gaupne inst i fjorden Foto: G.Lantig
Land	Noreg
Fylke	Vestland
Kommune	Luster
Areal	1,49 km²
Folketal	1 282  (2023)
Folketettleik	860 / km²
Postnummer	6868 GAUPNE
Innbyggjarnamn	gopning [1]
Preposisjon	i Gaupne
Ferdselsårer	604
Gaupne 61°24′29″N 7°17′08″E / 61.408055555556°N 7.2855555555556°E / 61.408055555556; 7.2855555555556
Wikimedia Commons: Gaupne

Gaupne er kommunesenteret i Luster kommune i Vestland fylke. Tettstaden har 1 282 innbyggjarar per 1. januar 2023 og ligg ved utlaupet til Jostedøla, inst i Gaupnefjorden, ein sidearm til Lustrafjorden, som igjen er ein sidearm til Sognefjorden.

Her ligg Gaupne gamle kyrkje og Gaupne kyrkje og skulane Luster ungdomsskule og barneskulen Gaupne skule.

Gaupne er òg namnet på eit kyrkjesokn i Indre Sogn prosti. Det er to kyrkjer i soknet, Gaupne kyrkje frå 1907 og Gaupne gamle kyrkje frå kring 1650. Gamlekyrkja er sidan 1909 i eiga til Fortidsminneforeninga medan Gaupne kyrkje er soknekyrkje. Fram til 1967 høyrde Gaupne sokn til Luster prestegjeld, då vart det overført til Jostedal prestegjeld.^[2]

Namnet Gaupne kjem frå gamalnorsk gaupn som tyder 'hol hand, neve'. I fylgje Oluf Rygh si tolking var namnet opphavleg brukt om fjorden. Ei anna tolking er at namnet kom av at bygda ligg i ei senking mellom tre høgder.^[1]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Jørn Sandnes og Ola Stemhaug (red): Norsk stadnamnleksikon. Det Norske Samlaget, Oslo, 1997. ISBN 82-521-4905-7
2. ↑ «Kirkebøker, Sogn og Fjordane» på nettstaden til Arkivverket