Hagab

An hagab o paghagab ( o, hakay, hakab) ^[1][2] iyo an sarong reflex na karakterisado kan sarong halawig na kabtang nin inspiratoryo na igwang luwayluway na pagbuka kan nguso, na sinusundan nin halipot na climax (o acme) na may pag-unat sa kalamnan, asin kabtang kan marikas na ekspiratoryo na may pagrelaks sa kalamnan, na sa tipiko minalawig nin pirang segundo.^[3][4] Para sa mga sira asin gamgam, ini sinasabing luway-luway na pagbuka sa nguso, na nagdadanay na bukas para sa kisuerra 3 segundo asin pagkatapos marikas na pagsera kan nguso.^[5] Haros gabos na mga hayop na vertebrate, kaiba na an mga mamalya, gamgam, reptilya, ampibian, asin pati sira, makakaeksperyensya nin paghagab. An pag'adal nin paghagab inaapod na tsasmolohiya.^[6]

An paghagab (ositasyon) kadaklan parateng nangyayari sa mga adulto bago asin pakatapos magtorog, durante nin mapagal na mga aktibidad asin bilang resulta kan nakaoolakit na kalidad kaiyan.^[7] Iyan parateng konektado sa kapagalan, tensyon, pagtorog, pagkalangkag, o gutom pa ngani. Sa mga tawo, an paghagab parati nagpupuon sa persepsyon na an iba naghahagab (halimbawa, nahihiling an sarong tawo na naghahagab, o nakikipag-ulay sa sarong tawo sa telepono na naghahagab). Saro ining tipikong halimbawa nin positibong feedback. An "nakakaolakit" na paghagab na ini namasdan man sa mga chimpanzee, ayam, ikos, gamgam, asin mga reptilya asin pwedeng mangyari sa pag'oltan kan mga myembro kan iba-ibang species.^[8][9] Mga duwang polong psychological na rason sa paghagab an pinoproponir kan mga iskolar alagad mayong gayong pag'ooyon sa primacy kan siisay man.^[7]

Durante nin sarong paghagab, an mga kalamnan sa palibot kan airway biyong naka-unat, kaiba an kalamnan sa pagsapa asin paghalon.^[10] Huli daa sa makusog na repositioning muscle movements, an airway (mga baga asin halunan) minasadit sa tolo o apat na beses kan orihinal na kadakulaan kaini.^[11][12] An tensor tympani muscle sa tahaw kan talinga minapiot, na nagbubunga nin nagraraway na ribok na naririsa gikan sa laog kan payo; minsan siring, an ribok huli sa mekanikal na disturbance kan aparato sa pandangog asin bakong gibo huli kan paghiro nin aire. Kun beses an paghagab may kaiba, sa mga tawo asin iba pang hayop, sa paagi kan natural na akto nin pag-unat kan nagkapirang kabtang kan hawak kaiba an mga takyag, liog, abaga asin likod.

1. ↑ hakay, hakab. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay. Common Language of the Bikolnon. Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. p. 129. ISBN 978-971-95468-0-1
2. ↑ hakay. Mintz, Malcolm W. Bikol Dictionary. Volume II. Bikol-English Dictionary. Uniprint. Perth, Western Australia. 2004. p. 583 ISBN 0 9580383 5 X
3. ↑ Barbizet, J (1958). "Yawning". J Neurol Neurosurg Psychiatry 21 (3): 203–209. doi:10.1136/jnnp.21.3.203. PMID 13576171. 
4. ↑ Provine, RR (1986). "Yawning as a stereotyped action pattern and releasing stimulus". Ethology 72 (2). doi:10.1111/j.1439-0310.1986.tb00611.x. 
5. ↑ Baenninger, R (1987). "Some comparative aspects of yawning in Betta splendens, Homo sapiens, Panthera leo, and Papio sphinx". J Comp Psychol 101 (4): 349. doi:10.1037/0735-7036.101.4.349. 
6. ↑ Seuntjens, Wolter (2010). "The Hidden Sexuality of the Yawn and the Future of Chasmology". The Mystery of Yawning in Physiology and Disease. Frontiers of Neurology and Neuroscience. 28. pp. 55–62. doi:10.1159/000307081. ISBN 978-3-8055-9404-2. PMID 20357463. 
7. ↑ ^{7.0 7.1} Anderson, James R.; Meno, Pauline (2003). "Psychological Influences on Yawning in Children". Current Psychology Letters 2 (11). http://cpl.revues.org/index390.html. Retrieved on 2012-05-15. 
8. ↑ Shepherd, Alex J.; Senju, Atsushi (2008). "Dogs catch human yawns". Biology Letters 4 (5). 
9. ↑ Madsen, Elanie E.; Persson, Tomas. "Chimpanzees Show a Developmental Increase in Susceptibility to Contagious Yawning: A Test of the Effect of Ontogeny and Emotional Closeness on Yawn Contagion". PLOS ONE 8 (10). 
10. ↑ Doelman, Christiaan Jacob; Rijken, Johannes Adriaan. "Yawning and airway physiology: a scoping review and novel hypothesis". Sleep & Breathing = Schlaf & Atmung 26 (4). 
11. ↑ Baenninger, R. (1997-06-01). "On yawning and its functions". Psychonomic Bulletin & Review 4 (2): 198–207. doi:10.3758/BF03209394. PMID 21331826. 
12. ↑ Barbizet, J. (1958-08-01). "Yawning". Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 21 (3): 203–209. doi:10.1136/jnnp.21.3.203. PMID 13576171.