Heerlekheid

Ne heerlekheid is nen bestuursvorm den veurkwaamp in et feodalisme (leenstelsel) van de middeleeuwn.

Den centralen persoon van de heerlekheid was den eigenaar van dee rechten: den heer, vri-jheer of arfheer (of vrouwe, vri-jvrouwe of arfvrouwe). Et Latiense woord veur heer, dominus, wierd ok wal broekt. Den heer trad op as leenman van nen hogeren heer. Dizzen hogeren heer kon ne hoogn edelkaerl waen, den zelf weer as leenman optrad namens nen könning of keizer.

Völle heerlekheden waren in handen van den adel. Ok regenten schaften heerlekheden an, um zich n quasi adellek anzeen an te metten. Zi-j voogden dan mangs de name van dee heerlekheid an eure achtername too, zoas Deutz van Assendelft, Six van Oterleek, enzowieter. Doarnoast waren völle heerlekheden in handen van staeden. De staeden kochten heerlekheden um zeggenskop te kriegen oaver t groandgebeed rundumme den stad, bi-jveurbeeld um te veurkommen dat ne stad geldeleke schaa zol ondervinden van tolheffingen.