Math | taflunydd |
---|---|
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Dyfais sy'n taflu delweddau ar wal neu sgrin mewn ystafell dywyll yw'r hudlusern (neu llusern hud). Mae'n cynnwys blwch caeedig ag ynddo gannwyll neu lamp olew, y mae ei golau yn mynd trwy lens yn y blaen.[1][2]
Datblygwyd y ddyfais yn yr 17g. Yn yr oes cyn sinema roedd yn ffurf boblogaidd o adloniant. Fe'i defnyddiwyd hefyd yng nghyd-destun addysg o'r 19g ymlaen, i ddarparu darluniau i ddarlithoedd. Roedd yn cael ei defnyddio'n helaeth hyd at ganol yr 20g pan gafodd ei disodli gan y taflunydd sleidiau.
Yn wreiddiol, paentiwyd delweddau â llaw ar wydr ond yn ddiweddarach defnyddiwyd ffotograffau pan ddaeth y dechnoleg honno ar gael. Weithiau byddai'r sleidiau’n cynnwys mecanwaith syml i gynhyrchu mudiant (e.e. hwyliau’n troi ar felin wynt).