Ixchel

Ixchel, [iʃ'tʃel] ahoskatuta, maia herrientzat jaiotzaren pertsonifikazioa zen. Jainkosa hau Quintana Roon dagoen Ecab probintziaren Cozumeleko uhartearen patroia zen eta han zuen bere tenplu nagusia. Peregrinazio tokia zen azken hau eta Chichén Itzáren santutegiaren parekoa izatera heldu zen. Halaber, Ixchel ilargiaren jainkosa zen, azken buruan bere izenak "azal txurikoa" esan nahi baitzuen. Maia herriarentzat ilargia emankortasunarekin lotuta doa, lurraren, animalien eta gizakien emankortasuna. Emankortasunaren errituetan hilargiari sexu-kemena eta seme-alabak izateko ahalmena eskatzen zitziaon. ^[1] Horregatik ere Chaac jainkoarekin lotzen zaio.

Ixchel maitazunaren, geztazunaren, lanaren, ilargiaren, eta sendagaien jaikosa da. Eguzkiaren jainkoaren emaztea da. Batzuetan untzi batekin representatzen da. Haren izena emakume hoztadarra signifikatzen da.

Ixchel itzamnarekin eskondu zen eta hama hiru seme-alaba euki zituzten, hauek jaikoak izatera eldu ziren.

Emakume zahar bat jozten reprezentatzen du. Buruan suge bat dauka eta bere gonan hezur batzuk daude gurutzeak zortzen.

Lau manifeztaiso zituen laurak kolore ezberdinekoak (gorria, zuria, beltza, eta horia) hauek unibetzuaren lau runboak erakuzten zituzten.

Templu inportanteenetariko bat Cuzami irlan dago, Xcaretetik kanoak joaten ziren Cuzamil templora, jainkosa honen horakulua hartzeko. Bidai honetan emakume gazteak joaten ziren seme-alabak eukiteko.

1. ↑ Los dioses mayas, 58.