Jugoslavistika

Jugoslavistika (slovenski: Jugoslovanske študije; makedonski: Југословенски студии; albanski: Studime Jugosllave; njemački: Jugoslawistik; latinski: Iugoslavistica) višeznačna je naučna disciplina koja je u svom istorijskom obliku korištena kao krovni termin za posebne slavističke studije sa područja bivše Jugoslavije (kroatistika, srbistika, makedonistika, montenegristika, slovenistika i bosnistika) dok se danas koristi u užem smislu interdisciplinarnog izučavanja nastanka ideje jugoslavenstva, jugoslavenske države, njezine istorije, nestanka kao i određenih postjugoslavenskih društvenih fenomena.^[1]

Raspad jugoslavenske države početkom 1990-ih doveo je samo postojanje discipline u pitanje dok su brojne institucije promijenile nazive, preusmjerile se na emancipaciju zasebnih uže definiranih nacionalnih studija ili su zatvarene. Taj proces stvorio je potrebu za dubinskom redefinicijom discipline u odnosu na blisko srodnu južnoslavistiku (koja uz postjugoslavenski prostor uključuje i Bugarsku) i serbokroatistiku (koja se dalje diferencirala na kroatistiku, srbistiku, montenegristiku i bosnistiku).^[2] U svom eseju „Fantom jugoslavistike“ iz 1993. godine (njemački: Das Phantom der Jugoslavistik) njemački slavist Reinhard Lauer izjavio je cijela disciplina utemeljena na istorijskoj koincidenciji postojanja jugoslavenske države i na „isključivanju bugarskih komponenti i interesa" zaključujući da bi južnoslavistika trebala zauzeti njezino mjesto.^[2] Unatoč tome, konflikt na prostoru bivše Jugoslavije privukao je značajnu akademsku pažnju s više od 130 objavljenih knjiga i s brojnim autorima koji ga izučavaju u okviru jugoslavenskih ili postjugoslavenskih studija.^[3] Zbog tih je ratova jugoslavistika tijekom 1990-ih bila usko povezana sa sigurnosnim studijima.^[4] Danas se ovo područje izučavanja u znatno suženom i preciznije definiranom obliku bavi interdisciplinarnom analizom raznih jugoslavenskih i postjugoslavenskih fenomena, društvenih odnosa i praksi.^[5]

1. ↑ Ana Petrov; Andrija Filipović (2017). „Introduction: Towards Yugoslav Studies”. AM Journal of Art and Media Studies (13): 1–4. 
2. ↑ ^{2,0 2,1} Elena Messner (2008). „Die Frage der Südslawistik/Jugoslawistik/Serbokroatistik nach 1991”. Kakanien Revisited 27 (2): 1–6. 
3. ↑ Sabrina P. Ramet (2005). Thinking about Yugoslavia: Scholarly Debates about the Yugoslav Breakup and the Wars in Bosnia and Kosovo. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85151-0. 
4. ↑ James Gow (1993). „Yugoslav studies and security studies: The future”. Journal of Area Studies 1 (3): 169–176. 
5. ↑ „Разговори о Југославији: увод у (пост) југословенске студије (19)”. Muzej Jugoslavije. Pristupljeno 1 May 2022.