Kiwi

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre lo lulo comestible dito Kiwi de cuantas especies d'o chenero Actinidia orichinarias de China. Ta o muixon se veiga Apteryx.

Kiwi ye lo lulo comestible de cuantas especies d'enredaderas lenyosas d'o chenero Actinidia.

Lo kiwi gosa proceder d'Actinidia deliciosa, encara que tamién puede creixer d' Actinidia chinensis, u d'hibridos entre A. deliciosa y atras plantas d' Actinidia.

O kiwi ye orichinario d'o centro y este de China. A primera descripción rechistrada d'o kiwi data d'o sieglo XII mientres a dinastía Song.^[1] En primerías d'o sieglo XX, o cautivo de kiwi s'extendió dende China dica Nueva Zelanda, an se producioron as primeras plantacions comercials. A fruita se fació popular entre os militars britanicos y estatounitenses estacionaus en Nueva Zelanda mientres a Segunda Guerra Mundial, y dimpués s'exportó comunament, primero ta Gran Bretanya y dimpués ta California en o decenio de 1960.

En 2020 se producioron 4.407.407 toneladas de kiwi (totas as variedaz) en tot o mundo. A Republica Popular de China representó mas d'a metat d'a cullita mundial total. Europa produció 952.890 toneladas en o mesmo periodo. Os mayors productors estioron Italia, Grecia y Francia.

1. ↑ (en) Ward, C; Courtney, D (2013). Kiwifruit: taking its place in the global fruit bowl. Advances in Food and Nutrition Research. Vol. 68. pp. 1–14. doi:10.1016/B978-0-12-394294-4.00001-8. ISBN 9780123942944.
2. ↑ (en) Crops > Kiwifruit en fao.org