Lingam

An lingam (Sanskrito: लिङ्ग lit. "tanda, simbolo o marka"), kun minsan inaapod na linga o Shiva linga, iyo an sarong abstract o aniconic na representasyon kan dios na Hindu na si Shiva sa Shaivismo. Iyan an tipikong pangenot na murti o ladawan na sinasamba sa mga templong Hindu na idinusay ki Shiva, na yaon man sa mas sadit na mga altar, o komo may sadiring natural na mga bagay.^[1] Parati ini narepresentar sa laog nin sarong plataporma na korteng disc, an yoni - an sukol kaini sa pambabaeng kabaing, na binibilog nin lapnad na elemento, patindog kun ibabaing sa patindog na lingam, asin sinadya tanganing matawan nin mabubulosan an likidong mga dulot para sa koleksyon.^[2][3][4] Kapag magkaiba, sinda nagsisimbolo sa pagkaburunyog nin mikrosmos asin macrososmos, sa daing sagkod na diyosnon na proseso nin paglalang asin pagkabuhay liwat, asin sa pagsasaro kan babae asin kan lalaki na nag - eeksister liwat sa bilog na pagkabuhay.^[5][6]

An orihinal na kahulogan kan lingam bilang "tanda" ginagamit sa Shvetashvatara Upanishad, na nagsasabi "Shiva, an Kaharohalangkaweng Kagurangnan, mayo nin liūga," liuga (Sanskrit: ⁇ IAST: liūga) na an boot sabihon siya transendental, lihis pa sa ano man na karakteristiko asin, espisipiko, an tanda nin tawuha. An lingam iyo pigtatratar bilang may "paluwas na simbolo" kan daing-pormang Realidad," an simbolo nin pagremorasyon kan 'primordial na bagay' (Prakrti) na may "purong agimadmad' (Purusha) sa transendental na konteksto.

An metapolohikal na malinalang na prinsipyo kan lingam-yoni, iyo an pagsasaro kan pambabae asin kan panlalaki, an daing sagkod kosmolohikal na proseso nin paglalang iyo ilinaladawan man sa pilosopiyang Intsik na Yin asin Yang, kun saen an etymological asin semantikong Yin nagrerepresentar sa pambabae, kabanga kan kasararong agimadmad asin an Yang nagrerepresentar sa lalaki, an saro pang kabanga, kapag magkaburunyog iyo nagsisimbolo kan kabilugan o pagkasararo kan agimadmad sa paglalang.^[7][7] An lingam inimbento bako sana bilang simbolo nin pagprodusir asin pagraot na kapangyarihan, partikularmente sa mga gibong esoterikong Kaula asin Tantra, siring man kan mga tradisyon nin Shaivismo asin Shaktismo sa Hinduismo.

An "Lingam" manonompongan sa mga tekstong Sanskrit, arog baga kan Shvetashvatara Upanishad, Samkhya, Vaisheshika asin iba pang teksto na may kahulogan na "ebidensya, patotoo" nin Dios asin kan pag - eksister nin Dios o an pag - eksister nin daing porma na Brahman.^[8] An ikonograpiya kan lingam na yaon sa mga arkeolohikong lugar kan subkontinente nin India asin sur- subangan na Asya an simpleng mga cylinder na ibinugtak sa laog nin sarong yoni; an mukhalinga na nakapalibot na mga harigi na may mga inukit na arog kan saro o labi pang mukha (lalawgon); asin anatomikal na mga representasyon nin sarong phallus arog kan sa Gudimallam. Sa mga tradisyon kan Shaiva, an lingam ibinibilang na sarong porma nin espiritwal na ladawan.^[9]

1. ↑ Fowler, Jeaneane (1997). Hinduism: beliefs and practices. Brighton [u.a.]: Sussex Acad. Press. pp. 42–43. ISBN 9781898723608. ^{[permanent dead link]}
2. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Britannica
3. ↑ Dancing with Siva. USA. 1999. ISBN 9780945497943. 
4. ↑ Rohit Dasgupta (26 September 2014). Michael Kimmel; Christine Milrod; Amanda Kennedy, eds. Cultural Encyclopedia of the Penis. Rowman & Littlefield. p. 107. ISBN 9780759123144. 
5. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Beltzp204
6. ↑ James G. Lochtefeld (2001). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Volume 2. The Rosen Publishing Group. p. 784. ISBN 978-0-8239-3180-4. 
7. ↑ ^{7.0 7.1} Zijiang Ding, John (2009). "Indian Yoni-Linga and Chinese Yin-Yang". Journal of Philosophy: A Cross-Disciplinary Inquiry. 4. Society for Philosophy and Literary Studies of Nepal. pp. 20–26. doi:10.5840/jphilnepal2009483. 
8. ↑ Mansingh, Ajai (2016). "Stewards of Creation Covenant: Hinduism and the Environment". Caribbean Quarterly (A Journal of Caribbean Culture) 41 (1): 62. doi:10.1080/00086495.1995.11672075. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00086495.1995.11672075. 
9. ↑ James G. Lochtefeld (2001). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Volume 1. The Rosen Publishing Group. p. 390. ISBN 978-0-8239-3179-8.