Mondfinsternis

Bi re Mondfinschternis goht dr Mond dur dr Schatte, wu di vu dr Sunne aaglychtet Ärd in Weltruum wirft. Des findet statt, wänn Sunne, Ärd un Mond gnau uf aire Linie lige.

Dr Schatte vu dr Ärd het e chraisfermige Chärnschatte, wu d Sunne vu dr Ärd ganz zuedeckt isch, umgee vun eme chraisringfermige Halbschatte, wu d Sunne dailwys verdeckt isch. In dr Umgangssproch wird Mondfinschternis dä Fall gnännt, wu dr Mond ganz oder dailwys dur dr Chärnschatte lauft. Derno isch dr chraisfermig Schatte vu dr Ärd uf dr Mondschybe dytli z sääne. Mer unterschaidet zwische totale un partiellen Finschternis je nodäm, eb dr Mond ganz oder nume dailwys in Schatte goht. Pro Johrhundert het s im Durschnitt rund 154 sonigi Chärnschattefinschternis. In dr Aschtronomy zellt mer au die Eraignis zue dr Mondfinschternis, wu dr Mond nume dur dr Halbschatte lauft. Die Halbschattefinschternis finde villicht 88-mol pro Johrhundert statt.

Wel si bi re Mondfinschternis d Sunne un dr Mond vu dr Ärd uus gsääne mien vis-à-vis stoh, cha die nume im volle Mond yydrätte. Dur d Naigig vu dr Mondbahn gege d Ärdbahn pändlet dr Mond vu dr Ärd uus gsääne am Fixstärnhimmel um d Ekliptik. Bi jedem Umlauf goht dr Mond zwaimol dur die Ebeni vu dr Ärdbahn. Gschiit des innerhalb vu wenige Stund vor oder noch em volle Mond, git s e Mondfinschternis.