Muonio

Muonio
Armarria
Berezko izena	Muonion kunta
Herrialdea Eskualdea Azpieskualdea	Finlandia Lappiko eskualdea Tunturi Lappiko azpieskualdea
Alkatea	Sirpa Hartojoki
Sorrera	1868
Koordenatuak	67°57′25″N 23°40′45″E / 67.95694°N 23.67917°E / 67.95694; 23.67917
Azalera - Ur-azalera	2.039,98 km²[1] 133,97 km² (%6,6)
Biztanleria Dentsitatea Lehen hizkuntza - Finlandiera - Suediera - Besteak	2.325 (2017.08.31)[2] 1,22 bizt/km² (2016)[2] % 94,9 (ofiziala) % 0,6 % 4,5
Webgune ofiziala

Muonio (antzinean, Muonionniska; ipar samieraz, Muoná) Finlandia iparreko Lappi eskualdean dagoen udalerria da. Muonionjoki ibaiak Suediako Kiruna eta Pajala udalerrietatik banatzen du; gainontzeko bizilagunak, Enontekiö iparraldean, Kittilä ekialdean eta Kolari hegoaldean dira. Nahiz eta ia Bizkaia bezain handia den, 2,038.09 km², eskualdeko udalerri txikienetakoa da eta hainbat herrixketan antolatua dago; aipagarrienak, Munioko elizatea, izen bereko aintziraren ondoan dagoen Särkijärvi eta Ylimuonio herriak dira. Gainera, samien jatorrizko lurraldearen barnean dago, Sápmi deritzoten lurraldean, baina muonioar samien kopurua oso txikia denez, udalerria ez dago Finlandiako Sami Lurraldearen barruan.

Udalerria herrialdeko elur-sasoi luzeena izateagatik ospetsua da; izan ere, Olos muinoan urtero ospatzen den biatloi txapelketak hasiera ematen dio Finlandiako elur-sasoiari. Muonioko motore ekonomikoak Pallas-Yllästunturi Parke Nazionalaren bihotzean dauden Pallas eta Olos muinoak dira. Lehenengoa, udalerriko eski pista natural onenak dauden muinoa da eta, gehienbat, hasiberrientzako eta erdi mailako eskiatzaileentzako eski-estazioa da. Bigarrena aldiz, erdi mailako eta adituentzako pistak dauzka batik bat, haien artean, bost pista gorri eta pista beltz bat; guztira, bi muinoen artean, hemeretzi pista daude.

Tunturien Lappi azpieskualdea osatzen duten udalerriekin batera, Lappiko eremu babestu garrantzitsuenetako bat osatzen du udalerriak, lehen aipatutako Pallas-Yllästunturi Parke Nazionala. Baso eta zingiraz beteriko paisaia muinotsua da eta oso babestu eta zaindua dagoenez, ibilaldiak egiteko aprobetxatu ohi dute bertara iristen diren bisitariek; 2007an esaterako, 312.000 natura-zale jaso zituen parkeak ^[3][4].

1. ↑ Pinta-alat kunnittain (Excel) 1.1.2017 Maanmittauslaitos. 2017.07.02
2. ↑ ^{a b} Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, elokuu 2017 Tilastokeskus. 2017.10.07
3. ↑ Muonion kunta
4. ↑ Pallas-Yllästunturin kansallispuisto