Murti

Sa tradisyon na Hindu, an murti (Sanskrito: मूर्ति, romanisado: mūrti, lit. 'form, embodiment, o solidong bagay') sarong ladawan nin debosyon arog kan estatwa, o "idolo" (sarong ordinaryo asin bakong pejorative na termino sa Indyanong Ingles), nin sarong dios o santo.^[1][2]Sa mga templong Hindu, iyan iyo an simbolikong ladawan. Sa siring, bakong gabos na imahen na Hindu dapit sa mga dios asin santo inaapod na murti, halimbawa, sinda mga dekoratibong mga eskultura sana sa mga templo asin sa mga tinampo. An murti mismo bakong dios sa Hinduismo, alagad iyan korte, representante, o kapahayagan nin sarong dios.^[3] Si Murti yaon man sa nagkapirang tradisyon na bakong teokratikong Jain, kun saen sinda nagseserbing simbolo nin nagbalik na mga mortal sa laog kan mga templo sa Jain, asin sinasamba sa mga ritwal na murtipujaka.

An murti parateng ginigibo sa paagi kan pag-ukit nin gapo, pagtrabaho sa kahoy, paggibo nin metal o sa paagi kan mga lalagan na dalipay. An suanoy na mga teksto sa kapanahonan na naglaladawan sa saindang tamang sokol, posisyon asin mustra kaiba an Purana, Agama, asin Samhita. An mga ekspresyon sa murti nagkakalaenlaen sa laen-laen na tradisyon na Hindu, poon sa ugra simbolismo sa pagpahayag nin kalaglagan, takot asin kadahasan (Durga, Kali) sagkod sa saumya na simbolismo tanganing ipahayag an kagayagayahan, kaaraman asin armoniya (Saraswati, Lakshmi). An Saumya an mga ladawan kadaklan lakop sa mga templong Hindu.^[4] An iba pang mga porma nin murti na yaon sa Hinduismo kaiba an lingam.^[5]

An murti sarong personipikasyon kan banal, an ultimong realidad o Brahman, para sa nagkapirang Hindu.^[6] Sa relihiyosong konteksto, manonompongan sinda sa mga templo o sa mga harong na Hindu, kun saen sinda pwedeng trataron bilang namomotan na bisita asin maglingkod bilang partisipante sa puja.^[7] Sa ibang okasyon, naglilingkod sinda bilang sentro nin atensyon sa taonan na mga proseso nin kaorogmahan; Inaapod an mga ini na utsava murti.^[8] An pinakaenot na murti nasambit ni Pāṇini kan ika-4 na siglo BCE. Bago kaiyan, an ritwal na lugar na agnicayana garo baga nagseserbing template para sa templo. '

An murti (pigbabaybay man na murthi) pwede man na apodon na vigraha, pratima o deidad sana.

1. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na monier824
2. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na pkacharya
3. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na fowler41
4. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na grao17
5. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na stella179
6. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na klausklost
7. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na willis96
8. ↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na james726