Okupacija ili vojna okupacija predstavlja privremeno vojno djelovanje oružanih snaga jedne države koje rezultira zauzimanjem i kontrolom dijela ili cjelokupne teritorije koja nije pod formalnim suverenitetom tog državnog subjekta.[1][2] Okupacija je izvodi bez htijenja stvarnog suverena nad okupiranom teritorijom. Priroda privremene okupacije, kada nema zahtjeva za stalnim suverenitetom od strane okupatora, se razlikuje od termina aneksije.[3][4]
Vojna okupacija, također nazvana ratoborna okupacija ili jednostavno okupacija, je privremena neprijateljska kontrola koju čini vojni aparat vladajuće sile nad suverenom teritorijom koja je izvan zakonskih granica vlastite suverene teritorije te vladajuće sile.[5][6][7][8] Kontrolisana teritorija je tada poznata kao okupirana teritorija, a vladajuća sila je okupator.[9] Okupacija se razlikuje od aneksije i kolonijalizma po tome što je to struktura moći koju okupator namjerava samo privremeno zadržati.[8][10] U mnogim slučajevima, okupator može uspostaviti vojnu vladu kako bi olakšao upravljanje okupiranom teritorijom, iako to nije neophodan preduslov za okupaciju.[11]
Haška konvencija iz 1907. kodificirala je ove običajne zakone, posebno u okviru "Zakona i običaja ratovanja na kopnu" (Hag IV); 18. oktobar 1907: "Odjel III vojne vlasti nad teritorijom neprijateljske države".[12]
^Eran Halperin, Daniel Bar-Tal, Keren Sharvit, Nimrod Rosler and Amiram Raviv. Socio-psychological implications for an occupying society: The case of Israel. Journal of Peace Research 2010; 47; 59
^During civil wars, the districts occupied by rebels are considered to be foreign.Military Government and Martial Law LLMC, p. 21. [1]
^David M. Edelstein. Occupational Hazards: Why Military Occupations Succeed or Fail. Journal of Peace Research 2010; 47; 59
^Bracka, J. (2021). Transitional Justice for Israel/Palestine: Truth-Telling and Empathy in Ongoing Conflict. Springer series in transitional justice. Springer International Publishing AG. ISBN978-3-030-89435-1. Today, the widely accepted definition of occupation is 'the effective control of a power (be it one or more states or an international organization, such as the United Nations) over a territory to which that power has no sovereign title, without the volition of the sovereign of that territory'
^Stirk, Peter (2009). The Politics of Military Occupation. Edinburgh University Press. str. 44. ISBN9780748636716. The significance of the temporary nature of military occupation is that it brings about no change of allegiance. Military government remains an alien government whether of short or long duration, though prolonged occupation may encourage the occupying power to change military occupation into something else, namely annexation
^Roberts, Adam (1985). "What is a Military Occupation?". British Yearbook of International Law. 55: 249–305. doi:10.1093/bybil/55.1.249.