Platformverval

Platformverval, ook platformverloedering^[1] (Engels platform decay, beter bekend onder de schuttingterm enshittification), is een term waarmee de degradatie of het afnemend nut van een online-omgeving voor de gebruiker wordt bedoeld. De term werd in november 2022 bedacht door schrijver Cory Doctorow.^[2] Volgens hem is van “platformverval” sprake bij online-platformen en sociale media zoals Amazon, Facebook, Google Zoeken, Twitter, Bandcamp, Reddit, TikTok, Uber en Unity, en wordt het veroorzaakt wanneer de hebzucht van de platform-eigenaren niet beteugeld wordt.^[3]

In een artikel uit 2024 waarschuwde Doctorow ervoor dat platformverval op het internet steeds verder om zich heen grijpt: hij bedacht er zelfs de term "enshittoceen" voor, met een knipoog naar het antropoceen. Tegelijk overliep hij mogelijke tegenmaatregelen.^[4]

Doctorow beschreef aan de hand van concrete voorbeelden de verloedering die volgens hem plaatsvond op de meeste populaire platforms.^[3] Het begrip won verder aan populariteit in 2023, toen het werd overgenomen door journalisten, die ermee verwezen naar verschillende grote platforms die gratis functies afbouwden of betalend maakten, of andere acties ondernamen die werden gezien als een verslechtering van de functionaliteit op manieren die bedoeld waren om de concurrentie te dwarsbomen en de winst te verhogen.^[5][6][1]

Een andere oorzaak van verval ziet Doctorow in de opkomst van gratis of goedkope chatbots die voortdurend “content” produceren welke steeds moeilijker te onderscheiden is van menselijke input, die op zijn beurt bijgevolg alsmaar meer verdunt.^[7]

De American Dialect Society koos de term “enshittification” als woord van het jaar in 2023.

1. ↑ ^{a b} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam Kroese23
2. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam medium15nov22
3. ↑ ^{a b} Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam Wired2023
4. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam ft8feb24
5. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam ft3mrt23
6. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam ds4apr24
7. ↑ (en) Cory Doctorow, Pluralistic: "Humans in the loop" must detect the hardest-to-spot errors, at superhuman speed (23 Apr 2024) (23 april 2024). Gearchiveerd op 23 april 2024.