Rechtswissenschaft

D Rächtswüsseschaft oder Jurisprudänz (vo latiin. iuris prudentia) befasst sich mit dr Usleegig vo geegewärtige und gschichtlige juristische Teggst und sustige rächtlige Kwelle. Zun ere sachgrächte Dütig vo juristische Teggst ghöört die wüsseschaftligi Beschäftigung drmit wie d Rächtskwelle und Norme entstande si und aagwändet wärde. Zum daas chönne mache, muess mä Kenntnis haa vo Rächtsgschicht, Rächtsfilosofii, Rächtstheorii und Rächtssoziologii. Die Diszipline zämme mit dr Rächtsdogmatik und dr Methodeleer wärde als Rächtswüsseschafte bezäichnet. Näbe dr Theologii, Medizin und Filosfii isch d Rächtswüsseschaft äini vo de klassische Uniwersidäätsdiszipline.

E klassischi Definizioon vo däm, was Rächtswüsseschaft isch, het dr römisch Jurist Ulpian gee: Rächtswüsseschaft isch d Kenntnis vo de menschlige und göttlige Sache, d Wüssnschaft vom Grächte und Ungrächte. „Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia“ (Domitius Ulpianus: Ulpian primo libro reg., Digesten 1,1,10,2). S „Göttlige“ im Sinn vom kanonische Rächt isch zwar lang noch dr Ufkläärig, aber schliesslig doch ändgültig as Pflichtfach us de rächtswüsseschaftlige Leerblään uusegnoo worde.

In Dütschland brucht mä hüte no dr Pluralbegriff Jura (lat. „d Rächt“), d Singular-Form Jus oder s latiinische Ius isch eender in Ööstriich und dr Schwiz gängig.

Näben em wältlige Rächt und Rächtswüsseschaft git s no religiöös begründeti Rächtswüsseschafte. S christlige Rächt wird im dütsche Sproochruum vilmol as Chillerächt bezäichnet. S Rächt vo dr katholische Chille isch s kanonische Rächt. Mit em Rächt vom Islam, dr Scharia, beschäftigt sich die islamischi Rächtswüsseschaft (Fiqh).