Ringmoer

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Ringmoer is 'n waermoer die e kestieël of e vergeliekbaar verdaejigingswirk ringvörmig ómsluutj. 'n Ringmoer kan es e vriestäöndj gehieël of in verbandj mitte boetemoere van e zelfstenjig kómpleks zeen geboedj. De moer bèdj 't achtergelaenge gebied neet allein passief besjurming, mer is inne regel doren aanlègk van waergeng (en meistes van kantjele verzeen) en door sjeetgater gedèkdje besjurmingspeziesjes ouch e waezelik bestandjsdeil van verdaejiging.

't Uterlik van 'n ringmoer vörmp same mitte moerteuren 't aanzeen van 'n börch. De gróndjvörm van 'n ringmoer is bie kestieële geboedj op 'n netuurlike verhuueging, wie 'nen heuvel of 'ne berg, aan 't landjsjap aangepas en ónregelmaesig polygonaal ofwaal väölheukig inne vorm. Kestieële die op e vlaak landj zeen aangelag höbben 'ne regelmaesigere vorm en zeen owwel rechheukig aangelag wie beveurbeildj bie 'n concentrische börch.

Vanaaf d'n twellefdjen iew woort de ringmoer geleielik es dwingelmoer te besjurming ingeveurdj. Deils kóste dees, aafhenkelik vanne saort enne gruuedje van 't objek det mós waere verdaejig, oet mieëder stèlsele van moere (wie es 'nen dwingel) bestaon. De ruumdje woort owwel gebroek veur 't haje van hónj, wilj zwiender, baere, of wen nuuedig kós 't vieë dao waeren óngerbrach. Later innen barok woort de ruumdje meistes es e löshaof ingerich. Es de vieëndj de moer haw doorbraoke, kós de verdaejiger de aanvallers ómsingelen en insloete vanaaf 't kestieël.