Sanfermines

Sanfermines
Xeneral
Tipu	fiesta patronal
País	España
Coordenaes	42°49′N 1°39′W / 42.82°N 1.65°O
	Sanfermines Sanfermines (España)
Otros datos
Otros datos
	Web oficial

Les fiestes de San Fermín, popularmente conocíes como sanfermines ,^[1] son una celebración n'honor a San Fermín d'Amiens que tien llugar añalmente na ciudá española de Pamplona, capital de Navarra.

Los festexos empiecen col llanzamientu del chupinazo dende'l balcón del Conceyu de Pamplona, a les 12 del mediudía del 6 de xunetu y terminen a les 24 hores del 14 de xunetu col Probe de mi..., un cantar de despidida.

Una de les actividaes más famoses de los sanfermines ye'l zarro, que consiste nun percorríu de 849 metros delantre de los 6 toros que van ser trepaos pela tarde na corrida de toros y 6 cabestros o mansos que remata na plaza de gües. Los encierres tienen llugar tolos díes ente'l 7 y el 14 de xunetu y empiecen a los ocho de la mañana, con una duración media d'ente dos y tres minutos. Un actu

Los sanfermines tienen un orixe que se remonta dellos sieglos, anque la so fama mundial ye un fenómenu recién, venceyada tamién al espardimientu que-yos dio Ernest Hemingway. Trátase d'unes fiestes singulares y, ensin dulda, l'acontecimientu pol que más se conoz a Pamplona nel mundu. La so fisonomía actual, cosmopolita y multitudinaria, ye la resultancia d'una lenta evolución histórica que los sos orixe remontar a la Edá Media.

Tres celebraciones independientes tán nel so orixe: los actos relixosos n'honor a San Fermín, dende antes del sieglu XII, les feries comerciales y les corríes de toros, documentaes dambes dende'l sieglu XIV. La Ilesia celebraba'l 10 d'ochobre la festividá de San Fermín, patronu de Navarra. Cansaos de les inclemencies climatolóxiques de la seronda, el Conceyu de Pamplona solicita al obispu en 1591 treslladar la celebración al 7 de xunetu, a lo que'l preláu aportó. Naquella fecha celebraben feries en Pamplona con corríes de toros. D'esta forma, producióse la coincidencia ente la celebración relixosa y el bullicio ferial, nel que los toros xugaben un papel esencial. Mientres enforma tiempu creyóse que la festividá de San Fermín celebraba'l 24 de setiembre.^[2] El patrón de la ciudá, San Saturnino, caltener con una celebración muncho más modesta nel 29 de payares. Pa munchos de los visitantes, esti fechu causa'l tracamundiu de pensar que ye San Fermín el patronu de la ciudá.

Otra creencia equivocada ye pensar que San Fermín ye patronu de Pamplona, cuando lo ye de toa Navarra. Honor que comparte con San Francisco de Javier. El patronu de Pamplona ye San Saturnino o San Cernin, obispu de Toulouse y mártir.

L'escritor d'Estaos Xuníos Ernest Hemingway foi unu de los que contribuyeron a arrobinalos por aciu el so llibru Fiesta. La población de Pamplona mientres esta selmana de fiestes pasa de 190.000 habitantes a más de 1.000.000 de persones.

↑ «San Fermín: claves pa una bona redaición». Fundéu BBVA (3 de xunetu de 2015). Consultáu'l 3 de xunetu de 2015.
↑ L'Asociación de la Prensa esplica asina'l surdimientu de la fiesta: "Documentos históricos atestigüen que'l cultu a san Fermín en Navarra data del sieglu XII. Nellos rellátase que l'obispu Pedro de París, tamién llamáu Pedro de Artajona, alzó la categoría llitúrxica de les mises n'honor al santu. Ésti foi posiblemente l'orixe de la procesión. L'obispu de Pamplona consiguió pa la ciudá la primer reliquia: un güesu de la cabeza del mártir. Dempués traxéronse más reliquies: otru güesu del craniu, que s'instaló nel pechu de la imaxe de san Fermín na ilesia San Llorienzo en 1572, y la metá cimera del fémur derechu que, en 1941, guardar nuna arqueta gótica de la Catedral de Pamplona. Naquellos tiempos, el calendariu llitúrxicu afitó la fecha de la fiesta relixosa'l 10 d'ochobre n'alcordanza de la entrada de san Fermín en Amiens. La celebración llindar a la función de Víspores na ilesia de San Llorienzo, la Procesión, la Octava y la denominada "Comida de los probes". Yera un ágape de berza, carne de vaca asada, pan y vinu, que'l Conceyu entamaba nel Hospital de los Llabradores, na Plaza de la Virxe de la O. Por cuenta de les inclemencies climatolóxiques del mes d'ochobre, el Conceyu solicitó al obispu treslladar la fiesta de san Fermín. Foi en 1591 la primer vegada que se celebró la festividá'l 7 de xunetu. La fiesta relixosa foise completando con otros actos populares". VII Oficina Internacional de Prensa San Fermín: Dossier de Prensa 2007

[1] «San Fermín: claves pa una bona redaición». Fundéu BBVA (3 de xunetu de 2015). Consultáu'l 3 de xunetu de 2015.

[2] L'Asociación de la Prensa esplica asina'l surdimientu de la fiesta: "Documentos históricos atestigüen que'l cultu a san Fermín en Navarra data del sieglu XII. Nellos rellátase que l'obispu Pedro de París, tamién llamáu Pedro de Artajona, alzó la categoría llitúrxica de les mises n'honor al santu. Ésti foi posiblemente l'orixe de la procesión. L'obispu de Pamplona consiguió pa la ciudá la primer reliquia: un güesu de la cabeza del mártir. Dempués traxéronse más reliquies: otru güesu del craniu, que s'instaló nel pechu de la imaxe de san Fermín na ilesia San Llorienzo en 1572, y la metá cimera del fémur derechu que, en 1941, guardar nuna arqueta gótica de la Catedral de Pamplona. Naquellos tiempos, el calendariu llitúrxicu afitó la fecha de la fiesta relixosa'l 10 d'ochobre n'alcordanza de la entrada de san Fermín en Amiens. La celebración llindar a la función de Víspores na ilesia de San Llorienzo, la Procesión, la Octava y la denominada "Comida de los probes". Yera un ágape de berza, carne de vaca asada, pan y vinu, que'l Conceyu entamaba nel Hospital de los Llabradores, na Plaza de la Virxe de la O. Por cuenta de les inclemencies climatolóxiques del mes d'ochobre, el Conceyu solicitó al obispu treslladar la fiesta de san Fermín. Foi en 1591 la primer vegada que se celebró la festividá'l 7 de xunetu. La fiesta relixosa foise completando con otros actos populares". VII Oficina Internacional de Prensa San Fermín: Dossier de Prensa 2007

[1]

[2]