Sarkasmo

Sarkasmo laŭ PIV estas akre kaj morde ironia rimarko, do akra kaj malica moko. Sarkasmo estas substantivo originanta en la antikva greka lingvo (σαρκασμός sarkasmós "la disŝiro, la morda moko", de la antikva greka verbo sarkazein "akre moki, buŝe disŝiri, disviandigi" de σάρξ sarks "la kruda viando"). De la antikva greka lingvo la vorto eniris la latinan lingvon ("sarcasmus"), kaj de tie disvastiĝis al pluaj modernaj lingvoj. La esprimo sarkasmo jam uziĝis en la antikva retoriko, ekzemple fare de Demosteno kaj de Cicerono.

Nuntempe sarkasmo estas uzata aparte en politika agitado, por primoki, ataki aŭ senvalorigi ideon, personon aŭ institucion.

De sarkasmo endas diferencigi la fenomenon de sardona rido, en medicina senco mieno, observebla en tetanoso aŭ en toksiĝo per iuj toksaĵoj, ĉe kiu la vizaĝaj muskoloj estas kuntiritaj, kiel ke la malsanulo ŝajnas ridi, sed duasence ankaŭ amara, moka rido iom komparebla al sarkasmo. Kontraŭe al sarkaso, la emocio ligata al sardona rido sen medicina kaŭzo de toksikiĝo tamen ne temas pri akra kaj malica moko, sed pri sento profunde amara, dolora kaj suferanta.