Strabizam

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Strabizam (kose oči, razrookost, škiljavost, latinski strabismus) je pojava kada oči ne stoje paralelno, nego u određenom pravcu pogleda postoji devijacija. Vidna osovina je prâva koja prolazi kroz centar providnog dijela oka (rožnjače) i završava se u vidnom centru mrežnjače (makuli lutei). Vidne osovine oba oka po pravilu su paralelne u svim pravcima pogleda. Kod tek rođene djece i tokom nekoliko sedmica oči lutaju, ne gledaju uvijek paralelno, jer se još nije završio razvoj binokularnog vida.

U osnovi oči mogu praviti devijaciju (otklon) upolje, prema unutra, ili što je rjeđe pri pogledu gore ili dole. Ako oči prave otklon prema vani (divergiraju) govorimo o divergirajućem strabizmu (strabismus divergens), a prema unutra o konvergirajućem (strabismus convergens).

Strabizam može biti posljedica paralize jednog ili više očnih mišića, pa onda kažemo da se radi o paralitičkom strabizmu (strabismus paralyticus), a češće je uzrok nepoznat, odnosno postoji kombinacija više uzroka. Kod paralitičkog strabizma je devijacija očiju različita prema pravcu pogleda i najveća je u pravcu pogleda paralitičkog mišića. Kod neparalitičkog strabizma devijacija očiju je jednaka u svim pravcima pogleda, pa govorimo o konkomitantnom strabizmu (strabismus concomitans).

Strabizam je kod male djece često posljedica nekorigovane refrakcione greške oka, odnosno očiju, često nastaje usljed dalekovidosti, manje usljed kratkovidosti, a ponekad usljed različite refrakcije na oba oka (anizometropije). Dalekovidno oko kod djece jače akomodira, a pošto je akomodacija povezana sa konvergencijom, onda takvo oko ide unutra, konvergira. Ordiniranjem naočala oko zauzima normalan položaj. Vrlo je važno ovaj tzv. akomodativni strabizam prepoznati na vrijeme i ordiniranjem naočala spriječiti da oko koje ide u stranu (unutra) postane slabovidno.

Upravo je dužnost i roditelja i pedijatara da prepoznaju strabizam na vrijeme, jer se taj poremećaj najbolje liječi kada se liječenje počne veoma rano.

Tretman strabizma se sastoji od poboljšanja vida na jednom ili oba oka i to dobrom korekcijom i vježbama vida, a ako to ne pomogne može se uraditi i hirurški zahvat kojim se oči vraćaju u normalan položaj. Strabizam kod odraslih se teško liječi, jer su se patološki odnosi učvrstili, pa se teško podnosi uspostavljanje novog položaja očiju, naime javljaju se duple slike nakon operacije. Vraćanje slabovidnog razrookog oka hirurškim putem kod odraslih u normalnu poziciju također je samo privremeno, jer oko koje slabo vidi nema refleks zadržavanja oka u centralnoj poziciji.