Tsukuyomi

Si Tsukuyomi-no-Mikoto (ツクヨミノミコト, 月読命),^[1] o simpleng Tsukuyomi (ツクヨミ, 月読) o Tsukiyomi (ツキヨミ),^[2] iyo an dios nin bulan sa mitolohiyang Hapones asin kan relihiyon na Shinto. An ngaran na "Tsukuyomi" iyo an kompwesto kan mga kataga sa Daan na Hapones na tsuku (月, "moon, month", becoming modern Japanese tsuki) and yomi (読み, "reading, counting").^[3] An Nihon Shoki naunambitan ining ngaran na binaybay bilang Tsukuyumi (月弓, "moon bow"), alagad ining yumi posibleng sarong baryasyon nin pagsayod kan yomi.^[3] An alternatibong interpretasyon iyo an saiyang ngaran sarong kombinasyon kan tsukiyo (月夜, "moonlit night") and mi (見, "looking, watching").

Igwa nin dikit na midbid dapit ki Tsukuyomi na maski an saiyang sekso dai aram. Alagad, sa Man'yōshū, An ngaran ni Tsukuyomi parating rendered bilang Tsukuyomi Otoko (月讀壮士, "moon-reading man"), nagtatao nin pakahulogan na siya sarong lalaki.^[4]

Si Tsukuyomi iyo an ikaduwa sa "three noble children" (三貴子, Mihashira-no-Uzu-no-Miko) born when Izanagi-no-Mikoto, an dios na naglalang kan enot na daga kan Onogoroshima, na naglilinig kan saiyang sadiring kasalan matang nangangarigos pagkatapos dumulag sa underworld asin an clutches kan saiyang anggot na gadan na tugang na si Izanami-no-Mikoto. Si Tsukuyomi namundag kan siya nagluwas sa toong mata ni Izanagi.^[5] Alagad, sa sarong alternatibong istorya, si Tsukuyomi namundag gikan sa sarong salming na gibo sa puting copper sa toong kamot ni Izanagi.

Naanggot si Amaterasu ki Tsukuyomi kan saiyang ginadan si Ukemochi, an diosa nin pagkakan. Minsan nang ipinadara ni Amaterasu si Tsukuyomi nganing magrepresentar saiya sa sarong pyesta na prinesentar ni Ukemochi. An diosa naggibo nin pagkakan sa paagi kan pag-atubang sa kadagatan asin linuwa an mga sira, dangan nag-atubang sa kadlagan asin linuwa an hayop, asin sa huri nag-atubang sa paroyan asin inabo an mangkok nin maluto. Dai na nauyonan ni Tsukuyomi na an katotoohan na, minsan siring marhay na paghilingon, an pagkakan ginibo sa makaating paagi, asin ginadan niya siya.^[5]

Naaraman ni Amaterasu kun anong nangyari asin siya naanggot nin marhay na saiyang sinayumahan na dai na niya nanggad hihilingon si Tsukuyomi giraray, padagos na naghihiro pasiring sa ibong na kabtang kan kalangitan. Iyo ini an rason kun tano ta an aldaw asin banggi bakong magkaibahan. Ini segun sa saro sa mga usipon sa Nihon Shoki. Si Tsukuyomi mayo nin siring na signipikante sa Kojiki, na kun saen igwa nin kaagid na usipon dapit ki Susanoo-no-Mikoto na ginadan an kaagid na diosa nin mga pagkakan na ngaran iyo si Ōgetsuhime, na parating conflated ki Ukemochi.

1. ↑ 平藤喜久子 (February 2013). "スサノオ 建速須佐之男命（記）、素戔嗚尊（紀）". In 松村一男ほか編. 神の文化史事典. 白水社. p. 285. ISBN 978-4-560-08265-2. 
2. ↑ "ツキヨミノミコト（月読尊）". ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典. コトバンク. Retrieved 2016-09-18. 
3. ↑ ^{3.0 3.1} 1988, 国語大辞典（新装版） (Kokugo Dai Jiten, Revised Edition) (in Japanese), Tōkyō: Shogakukan
4. ↑ c. 759: Man'yōshū, volume 7, poem 1372; in Old Japanese. Text available online here.
5. ↑ ^{5.0 5.1} Roberts, Jeremy (2010). Japanese Mythology A To Z (PDF) (2nd ed.). New York: Chelsea House Publishers. ISBN 978-1-60413-435-3.