Back Xikang AST Xikang German Xikang English Provincia de Xikang Spanish Xikang French Xikang ID Xikang Italian 西康省 Japanese 시캉성 Korean Сикан (провинция) Russian
 Xikang na mapie Chin z 1947 r. | |||||||||
| Nazwa chińska | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Xikang – dawna chińska prowincja, istniejąca w latach 1939–1955, obejmująca wschodnią część tybetańskiego regionu Kham.
Pierwsze projekty utworzenia prowincji w Khamie, mającej stanowić strefę buforową na granicy z Tybetem i przyczółek chińskiej kolonizacji, pojawiły się już pod koniec XIX wieku[1]. Powrócono do nich w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy to po rewolucji Xinhai Tybet zrzucił chińskie zwierzchnictwo, a na obszarze Khamu dochodziło do zbrojnych starć pomiędzy wojskami obydwu stron, których nie przerwało wytyczenie w 1918 roku niezaakceptowanej przez Tybetańczyków linii demarkacyjnej oddającej region pod zarząd chiński[2]. W 1930 roku wojska tybetańskie uderzyły na Kham, rozpoczynając trwający dwa lata zbrojny konflikt, zakończony zwycięstwem Chińczyków[3]. Na mocy zawartego w 1932 roku porozumienia pokojowego region został ostatecznie podzielony wzdłuż rzeki Jangcy na część wschodnią (chińską) i zachodnią (tybetańską)[4].
W 1939 roku w chińskiej części Khamu utworzona została nowa prowincja Xikang. Jej pierwszym gubernatorem został Liu Wenhui. Po klęsce Kuomintangu w wojnie domowej Xikang został zajęty na początku 1950 roku przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą. W 1953 roku ludność prowincji liczyła 3,4 miliona, z czego 14,2% stanowili Tybetańczycy[5].
W 1955 roku prowincja została zlikwidowana i przyłączona do prowincji Syczuan[6].
Pierwszą stolicą prowincji był Kangding[7], w 1951 roku przeniesiono ją do Ya’an[8].
- ↑ Lawrence Epstein: Khams pa histories: visions of people, place and authority. Leiden: BRILL, 2002, s. 60-61. ISBN 90-04-12423-3.
- ↑ Encyklopedia historyczna świata. T. X. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 2002, s. 155. ISBN 83-85909-72-9.
- ↑ Robert Barnett, Shirin Akiner: Resistance and Reform in Tibet. London: C. Hurst & Co. Publishers, 1991, s. 85. ISBN 1-85065113-2.
- ↑ Melvyn C. Goldstein: A History of Modern Tibet, 1913-1951: The Demise of the Lamaist State. Berkeley: University of California Press, 1991, s. 225. ISBN 0-520-07590-0.
- ↑ Bo Zhiyue: China's elite politics: governance and democratization. T. 17. Singapore: World Scientific, 2009, s. 203. ISBN 978-981-283-672-4.
- ↑ Colin Mackerras, Donald Hugh McMillen, Andrew Watson: Dictionary of the politics of the People's Republic of China. London: Taylor & Francis, 2001, s. 285. ISBN 0-203-45072-8.
- ↑ Bradley Mayhew, Robert Kelly, John Vincent Bellezza: Tibet. London: Lonely Planet, 2008, s. 268. ISBN 978-1-74104-569-7.
- ↑ Ya’an, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2011-03-13] (ang.).