2023

Kalenders

Aardbewing in Turkye en Sirië

Gregoriaanse kalender 2023 MMXXIII Ab urbe condita 2776 Armeense kalender 1472 ԹՎ ՌՆՀԲ Chinese kalender 4719 – 4720 己寅 – 庚卯 Ethiopiese kalender 2015 –2016 Hebreeuse kalender 5783 – 5784 Hindoekalenders - Vikram Samvat 2078 – 2079 - Shaka Samvat 1945 – 1946 Irannese kalender 1401 –1402 Islamitiese kalender 1445 –1445

Die jaar 2023 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Sondag begin het. Dit was die 23ste jaar van die 21ste eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.

2023 is gekenmerk deur konflikte in Oos-Europa, Afrika en die Midde-Ooste. Die Russiese inval in die Oekraïne het voortgeduur, en 'n reeks staatsgrepe, verskeie gewapende konflikte en politieke krisisse het in talle Afrika-lande uitgebreek. Op 7 Oktober het die Israelies-Palestynse konflik in 'n groot oorlog verskerp toe Hamas, wat die Gasastrook beheer, 'n aanval op Israel geloods het. Die aanvalle het veroorsaak dat Israel die Gasastrook binnegeval het in 'n konflik wat duisende doodgemaak het, miljoene verplaas het, en veroorsaak massiewe protes teen beide partye en wydverspreide kommer van 'n dreigende humanitêre krisis in Gasa deur internasionale waarnemers. Verder het die Nagorno-Karabach-konflik geëindig nadat 100 000 Armeniërs uit die streek gevlug het.

Katastrofiese natuurrampe sluit in die vyfde dodelikste aardbewing van die 21 ste eeu wat Turkye en Sirië getref het en byna 60 000 mense dood gelaat het, Sikloon Freddy – die langste aangetekende tropiese sikloon in die geskiedenis – wat lei tot meer as 1,400 sterftes in Malawi en Mosambiek, Storm Daniel wat die dodelikste sikloon wêreldwyd sedert sikloon Nargis geword het nadat dit minstens 11 000 mense in Libië gedood het, 'n groot aardbewing van 'n magnitude 6,8 wat Wes-Marokko getref het en 2 960 mense gedood het, en 'n driedubbele aardbewing van 6,3 op die Richterskaal wat Wes-Afghanistan getref het, het meer as 'n 1 000 mense gedood. Die jaar het 'n die afname in die felheid van die COVID-19-pandemie gesien, met die WGO wat sy wêreldwye gesondheidsnoodstatus in Mei beëindig het. In April het Indië vir China verbygesteek om die mees bevolkte land in die wêreld te word.

2023 het ook 'n bankkrisis gesien wat gelei het tot die ineenstorting van talle Amerikaanse streeksbanke sowel as die uitkoop van Credit Suisse deur UBS in Switserland. Onder Amerikaanse banke was die twee grootste banke wat ineengestort het Silicon Valley Bank en First Republic Bank, onderskeidelik die derde en tweede grootste bankineenstortings in die Amerikaanse geskiedenis. Verder is talle oornames in verskeie industrieë aangekondig, waarvan sommige van die grootste en mees noemenswaardige Oktober se energie oornames was, met ExxonMobil en Chevron wat Pioneer Natural Resources en Hess onderskeidelik gekoop het. Die luukse modebeheermaatskappy Tapestry kondig sy aankoop van Capri Holdings aan, en die sluiting van Microsoft se verkryging van Activision Blizzard.

Op die gebied van tegnologie het 2023 die voortgesette opkoms van generatiewe Kunsmatige Intelligensie (KI)-modelle gesien, met toenemende toepassings oor verskeie industrieë. Hierdie modelle, wat vooruitgang in masjienleer en natuurliketaalverwerking benut, het in staat geword om realistiese en samehangende teks, beelde en musiek te skep. 'n KI-wedloop tussen private maatskappye duur voort sedert die laat 2010s, met Microsoft-gesteunde OpenAI en Google-eienaar Alphabet vandag die mees dominante onder maatskappye.^[1][2]

1. ↑ (en) "UN DESA Policy Brief No. 153: India overtakes China as the world's most populous country | Department of Economic and Social Affairs". www.un.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Junie 2023. Besoek op 19 Julie 2023.
2. ↑ (en) "The AI Arms Race Is On. Start Worrying". Time. 16 Februarie 2023. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Februarie 2023. Besoek op 11 Mei 2023.