Rudolf I, die grondlegger van die Huis van Habsburg, is in 1218 in Limburg in Breisgau gebore. Hy was die seun van Albert IV, graaf van Habsburg, en 'n peetkind van die Hohenstaufen-keiser Frederik II. Rudolf het mettertyd 'n vooraanstaande graaf geword, met baie besittings aan die Bo-Ryn. In die keiserlose tyd, na die ondergang van die Hohenstaufens (1256 - 1273) het hy sy besittings aansienlik uitgebrei, onder meer deur ‘n voordelige huwelik en kundige politiek.
Hoewel hy nie ʼn belangrike vors binne die Duitse Heilige Romeinse Ryk was nie, is hy in 1273 tot koning van Duitsland gekies. Die ander vorste het naamlik gevrees dat koning Ottokar II van Boheme, wat in daardie stadium die magtigste vors was, koning van Duitsland sou word, en so die opperheerskappy verkry. Koning Rudolf het dan ook niks gedoen wat die gesag van die ryksvorste sou skend of inkort nie, maar hy het sy posisie met kundigheid en daadkrag benut om ten minste soveel gesag soos hulle te bekom.
Ottokar het die keuse van Rudolf nie erken nie. Daarom het Rudolf die ryksban oor hom uitgespreek. In 1278 het Ottokar teen Rudolf oorlog verklaar, maar in 'n veldslag op die Marchfeld in Benede-Oostenryk is hy verslaan. Ottokar self het in hierdie slag gesneuwel, en Rudolf was nou die onbetwiste koning. Oostenryk en Stiermarke het Rudolf aan sy twee seuns Albrecht en Rudolf gegee, en so is die mag van die Huis van Habsburg In Oostenryk gevestig. As Duitse koning het Rudolf op 'n energieke wyse die vrede in sy ryk gehandhaaf. Ook het hy 'n einde gemaak aan die streke van die baie roofridders en hul burge vernietig.