Stellvertreterkrieg

As Stellverdräterchrieg wird e Chrieg bezäichnet, wenn sich zwei oder mee Groossmächt sich im e Komflikt befinde, aber sich nit diräkt milidäärisch usenandersetze, sondern die milidäärischi Usenandersetzig vo äim oder meerere Drittstaate lön lo usdrääge. Die Drittstaate handle also kwasi as Stellverdräter vo de Grossmächt, wo eso chönne im Hindergrund bliibe und e diräkti milidäärischi Konfrontazioon chönne vermiide.

Dr Begriff isch wääred em Chalte Chrieg ufchoo und isch zum erste Mol wääred em Vietnamchrieg verwändet und in dr Litratur und dr Politik ufgriffe worde. Ursprünglig het er sich nume uf d Chrieg bezooge, wo noch em Zwäiten Wältchrieg usbroche si, und wo d USA und iiri Verbündete uf dr äinte Site, und d Sowjetunion und iiri Verbündete (dr so genannt Ostblock) uf dr andere Site, iiri geopolitische und ideologische Inträssekomflikt in Drittstaate milidäärisch usdräit häi. Si häi drbii e Komflikt, wo scho bestande het wien e Bürgerchrieg für iiri äigene Zwäck instrumentalisiert. Si häi für das äi Bardei im Komflikt finanziell, diplomatisch und milidäärisch understützt und mänggisch au mit äigene Drubbe.

Bischbil für Stellverdräterchrieg si dr Spanisch Bürgerchrieg (1936–1939), wo s faschistische Italie und Nazidütschland d Putschiste under em General Franco understützt häi, wääred d Sowjetunion d Regierig mit Waffe und Berooter understützt het, und dr Chinesisch Bürgerchrieg noch em Zwäite Wältchrieg (1945–1949), wo d Sowjetunion d Kommuniste under em Mao Zedong understützt het und d USA d Nazionaliste under em Chiang Kai-shek.