Idioma ruso

Ruso русский язык
Atras denominacions:	{{{atrasdenominacions}}}
Parlau en:	Rusia y atros países d'a Comunidat d'Estatos Independients
Rechión:	Europa y Asia
Etnia:	Rusos
Parladors:	285 millons
Posición:	7 (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica:	Indoeuropea  Eslava   Oriental     Ruso
Estatus oficial
Oficial en:	Rusia Belarrusia Cazaquistán Kirguicistán Abkhasia Transnistria Republica d'Artsakh Osetia d'o Sud R.P. Donetsk R.P. Lugansk
Luenga propia de:	{{{propia}}}
Reconoixiu en:	{{{reconoixiu}}}
Regulau por:	Academia Rusa d'as Ciencias (Российская академия наук)
Codigos
ISO 639-1	ru
ISO 639-2	ruso
ISO 639-3	{{{iso3}}}
SIL	ruso
Extensión d'o Ruso

O ruso^[1] (русский язык en ruso) ye una luenga eslava d'o grupo oriental parlada por 285 millons de personas prencipalment en Rusia y países de l'antiga URSS. Ye a luenga eslava mas parlada, perteneixindo por tanto a o grupo d'as luengas indoeuropeas. A partir d'o sieglo X en trobamos as primeras restas d'escritura. Encara que conserva a majoria d'a estructura comuna d'as parolas eslavas, o ruso modern contiene una gran cantidat de vocabulario d'orichen internacional por a politica, a ciencia y a tecnolochía. Estió una luenga d'importancia politica en o sieglo XX, estando un d'os idiomas oficials d'as Nacions Unidas.

O ruso ye l'idioma mas estenso cheograficament d'Eurasia, asinas como l'idioma nativo mas gran d'Europa, con una estimación d'entre 150 y 180 millons de parlants nativos, que lo sitúan como o seteno idioma mas parlau en o mundo por numero de parlants nativos. Asinas mesmo sería (en 1997) o cuarto idioma por numero total de parlants.^[2]

O ruso s'escribe con una versión moderna de l'alfabeto cirilico, que ye composau por 33 caracters. Iste alfabet fue ideyau entre os sieglos IX y X a partir de l'alfabeto griego. Actualment, ye l'alfabeto común d'as luengas eslavas y tamién lo utilizan atras luengas.

Ye un idioma oficial a Rusia, Belarrusia, Kirguicistán, Cazaquistán, Abkhasia y Osetia d'o Sud; y d'amplo uso en Ucraína (luenga materna d'un 52% d'a suya población), Estonia y Letonia (que tienen entre un cuarto y un tercio de población rusoparlant) y de facto oficial en Transnistria (rechión de Moldavia). Amás, ye un d'os seis idiomas oficials d'a ONU. Ye parlau tamién por importants sectors d'a población d'as atras nacions que bella vegada han perteneixiu a la Unión Sovietica.

A educación en ruso ye encara una opción frecuent pa muitos d'os nativos u estudiants de ruso en muitas d'as antigas republicas sovieticas. O 97% d'os estudiants d'educación publica en Rusia, 75% en Belarrusia, 41% en Cazaquistán, 24% en Ucraína, el 23% en Kirguicistan, 21% en Moldavia, 7% en Acerbaichán y 5% en Cheorchia reciben todas u a mayoría d'as clases en ruso. A luenga estándard ye basada en o dialecto moscovita.

As luengas mas pareixidas a o ruso, lingüisticament parlando, son o belarruso y l'ucrainés, luengas con as que forma a branca oriental d'as luengas eslavas.

1. ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
2. ↑ (en) The World's Most Widely Spoken Languages. Saint Ignatius High School, Cleveland, Ohio