Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Sefarditas יהודי ספרד | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Chudeocastellano, hebreu y os oficials d'os países on viven | |||||||||
Chudaísmo | |||||||||
Askenazís |
Os sefarditas[1] (en hebreu יהודי ספרד) son os chodigos orichinarios d'a Peninsula Iberica, ixemenatos dende fins d'o sieglo XV por diferents países d'Europa y d'a resta d'a cuenca mediterrania. En a diaspora desembolicoron una luenga romanz dita chudeocastellano, que en o sieglo XX han ito deixando de charrar. Son seguidors d'o chudaísmo ortodoxo.
Pero si tradicionalment s'ha incluyiu tota la diaspora iberica en un solo grupo, la investigación historiografica moderna revela que aquel mundo que se creyeba homogéneo, en realidat estaba dividiu en dos grupos clarament diferenciaus: los sefardís —procedents d'os países d'a Corona castellana—; y los katalanim (orichinarios d'a Corona Aragonesa).[2][3][4][5] Dau que las comunidaz sefarditas yeran poblacionalment mas grans que las katalanim, tot y conservar particularidaz, con o pas d'os sieglos, estas zagueras se fueron mesclando en as primeras.