Vin

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O vin ye una bebida alcolica obtenita d'a fermentación alcolica, por l'acción d'os recientos, d'o suco u mosto d'os fruitos d'a planta Vitis vinifera (vinyers) que transforma os zucres d'o fruito en alcol etilico y gas anhidrido carbonico. Manimenos o vin ye una suma d'un conchunto de factors ambientals: clima, latitut, altaria, horas de liz, ecetra.^[1] Alto u baixo un 66% d'a cullita mundial d'uga s'adedica a la producción vinicola, la resta ye ta o suyo consumo como fruita.^[2] Con tot y con ixo lo cautivo d'os vinyers cubre nomás un 0,5% d'o suelo cautivable en o mundo.^[3] O cautivo de vinyers s'ha asociato a puestos con un clima mediterranio, en Europa, Sudamerica (Chile u Archentina), en Sudafrica u en Australia.

Se diz «vin» nomás a lo liquido resultant d'a fermentación alcolica, total u parcial, d'o suco d'a uga, sin l'adición de denguna substancia. En muitas lechislacions se considera nomás como vin a la bebita fermentata obtenita de vitis vinifera, encara que s'obtienen bebitas pareixitas d'atras variedaz como a vitis labrusca, vitis rupestris, ecetra. O conoiximiento d'a ciencia particular de l'elaboración d'o vin se diz enolochía (sin de considerar os procesos de cautivo d'os vinyers). A ciencia que tracta nomás d'a biolochía d'os vinyers, asinas como d'o suyo cautivo se diz ampelolochía.^[4]

A ciencia que estudia o proceso de vignificación ye a Enolochía (d'o griego œnos, vin, y logos, ciencia).

1. ↑ (fr) Constantin-Weyer, Maurice: "L'Âme du vin". Primera edición, 1932. Le Ronde, col. La Petite Vermillon
2. ↑ (en) Estatisticas mundials d'a OIB. Situación mundial d'a producción vitivinicola
3. ↑ (en) Kym Anderson; David Norman e Glyn Wittwer: "Globalisation of the World's Wine Markets". World Economy 26, num. 5, 2003. Blackwell Publishing Ltd. Pachinas 659 - 687. DOI 10.1111/1467-9701.00541
4. ↑ (en) J. Robinson (ed): "The Oxford Companion to Wine" 3ª edición, 2006. Oxford University Press, ISBN 0-19-860990-6