Cagliari

Cagliari
Alministración
País	Italia
Rexón	Cerdeña
Ciudá metropolitana	Ciudá metropolitana de Cagliari
Tipu d'entidá	comuña d'Italia
Alcalde de Cagliari (es)	Paolo Truzzu
Nome oficial	Cagliari (it)
Nome llocal	Castéddu (sc)
Nomatu	Città del sole (it)
Códigu postal	09121–09131 y 09134
Xeografía
Coordenaes	39°13′N 9°07′E / 39.22°N 9.12°E / 39.22; 9.12
Cagliari Cagliari (Italia)
Superficie	86.05 km²
Altitú	4 m
Llenda con	Capoterra (es) , Elmas (es) , Quartu Sant'Elena (es) , Quartucciu (es) , Sestu (es) , Assemini (es) , Monserrato (es) y Selargius (es)
Demografía
Población	148 117 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	? % de Ciudá metropolitana de Cagliari
Densidá	1721,29 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	070
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Pisa, Padua, Buenos Aires y Kaliningráu
comune.cagliari.it

Cagliari^[1] (en sardu, Casteddu) ye una ciudá y conceyu italianu y capital de la rexón de Cerdeña, ciudá más poblada de la islla y capital de la Ciudá metropolitana de Cagliari.

El nome sardu de Cagliari, Casteddu, lliteralmente significa "castiellu". La ciudá tien aproximao 150.000 habitantes, ente que la so área metropolitana (incluyendo Elmas, Assemini, Capoterra, Selargius, Sestu, Monserrato, Quartucciu, Quartu Sant'Elena y otros 8 conceyos) tien más de 450.000 habitantes.

Antigua ciudá con una llarga historia, Cagliari vio'l pasu poles sos cais de delles civilizaciones. En virtú de los edificios de la ciudá moderna hai una estratificación continua de los asentamientos humanos per cerca de 5.000 años, dende'l Neolíticu hasta los nuesos díes. Hai delles Domus de Janas, bien estropiaes pol pasu del tiempu, una gran necrópolis de la dómina de Cartago, un anfiteatru de la dómina romana, una basílica bizantina, dos torres del tiempu de la República de Pisa, y un sistema robezu de fortificaciones de los tiempos nos que la ciudá yera'l centru del Imperiu Español de los Habsburgu n'agües mediterránees. Los sos recursos naturales fueron siempres el so puertu protexíu, el visu d'una llomba fortificada, Monti Castru, el modernu barriu de "Casteddu de Los sos", les llagunes de sal, y del interior de la islla, el trigu del Campidano y les mines del Iglesiente.

Foi la capital del Reinu de Cerdeña (que se convirtió en 1861 nel Reinu d'Italia) dende 1324 hasta 1848, cuando foi sustituyida pela ciudá de Turín. Güei Cagliari ye'l centru cultural, educativu, políticu y artísticu de la islla, conocíu pola so diversu arquiteutura art nouveau y dellos monumentos, y tamién ye'l centru económicu ya industrial de Cerdeña, yá que tien unu de los puertos más importantes del mar Mediterraneu, un aeropuertu internacional y un ingresu per cápita comparable a les ciudaes del norte d'Italia como Milán o Turín.

La ciudá ye tamién la sede de la Universidá de Cagliari,^[2] fundada en 1607 y de la Primada Archidiócesis de Cerdeña^[3] dende'l V dC.

1. ↑ Ramón d'Andrés (2021). Diccionariu de consultes llingüístiques del asturianu (n'asturianu). Uviéu: Ediciones Trabe.
2. ↑ http://www.unica.it/
3. ↑ http://www.chiesadicagliari.it/