La Paz

La Paz
Alministración
País	Bolivia
Departamento (es)	Departamento de La Paz (es)
Tipu d'entidá	gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu	Luis Revilla
Nome oficial	La Paz (es) Chuqi Yapu (ay)
Nome llocal	La Paz (es) Chuqiyapu (ay)
Códigu postal	0201–0220
Xeografía
Coordenaes	16°29′45″S 68°08′00″W / 16.4958°S 68.1333°O / -16.4958; -68.1333
La Paz La Paz (Bolivia)
Superficie	472 km²
Altitú	3640 m
Demografía
Población	2 867 504 hab. (2017)
Porcentaxe	100% de Departamento de La Paz (es)
Densidá	6075,22 hab/km²
Más información
Fundación	20 ochobre 1548
Prefixu telefónicu	2
Estaya horaria	UTC−04:00
Llocalidaes hermaniaes	Caraques, Mérida, São Paulo, Arica, Calama (es) , Hannover, Zagreb, Washington DC, Bonn, Moscú, Dalián, Bolzano, Ensenada, Denver, Cuzco, Coro, Vaduz, Taipéi, Zaragoza, Madrid, Puno, Ciudá de Méxicu, Santiagu, Rio de Janeiro, Santu Domingu, Arequipa, Armenia, Asunción, Bogotá, Canelones, Buenos Aires, conceyu d'Estocolmu, Iquique, L'Habana, Londres, Montevidéu, Moquegua, Nueva York, Quitu y Quetzaltenango (es)
lapaz.bo

La Paz^[1], oficialmente Nuestra Señora de La Paz, ye la Sede de Gobiernu del Estáu Plurinacional de Bolivia. La urbe amás ye capital del departamentu homónimu.^[2][3] Con una población envalorada de 789.541 habs. en 2015, La Paz ye la tercer ciudá más poblada de Bolivia (detrás de Santa Cruz de la Sierra y El Alto).^[4] El so área metropolitana —qu'inclúi a los conceyos d'El Alto, Viacha, Achocalla, Llábanu, Mecapaca, Palca y Pucarani— ye la más poblada del país, llegando a tener una población de 1,8 millones d'habitantes según el censu oficial de 2012.^[5] Allugada nel oeste de Bolivia, a 68 km al sureste del llagu Titicaca, La Paz ta asitiada nun cañón creáu pol ríu Choqueyapu y ta arrodiada peles altes montes del altiplanu, ente elles el pimpanu neváu Illimani, que la so figura foi l'emblema más importante de la ciudá dende la so fundación.^[6][7] A un altor permediu de 3650 msnm, La Paz ye una de les ciudaes más altes del mundu.^[8][9][10] Por cuenta de la so elevación, La Paz tien un clima subtropical d'altor, con branos lluviosos ya iviernos secos.

La Paz foi fundada'l 20 d'ochobre de 1548 pol conquistador español Alonso de Mendoza nel asentamientu Inca de Llábanu col nome de La nuesa Señora de La Paz, en conmemoración a la pacificación de les guerres civiles nel Virreinatu de Perú. La ciudá foi treslladada darréu al so allugamientu actual nel valle de Chuquiago Marka.^[11] La Paz foi primeramente controlada pol dominiu español del Virreinatu del Rio de la Plata como una ciudá de tránsitu establecida na ruta comercial ente Potosí y Lima. Darréu la ciudá esperimentó numberoses revueltes a favor de la so independencia, siendo les más importantes la revuelta de 1781, cuando'l líder indíxena Túpac Katari, sitió la ciudá por seis meses y la del 16 de xunetu de 1809, cuando'l patriota Pedro Domingo Murillo empecipió una revolución na ciudá, dando entamu a les guerres d'independencia hispanoamericanes.^[12]

Como sede de gobiernu de Bolivia, La Paz alluga'l Palaciu Quemáu, sede del poder executivu bolivianu, el Palaciu de l'Asamblea Llexislativa Plurinacional, sede del poder llexislativu y numberosos departamentos gubernamentales. Sucre sigui siendo, sicasí, la capital constitucional del país y retién el poder xudicial. Cabo mentar tamién qu'en La Paz atópense asitiaes la mayoría de les embaxaes diplomátiques y misiones estranxeres que lleguen a Bolivia. Col pasar de los años, la ciudá de La Paz convertir nun importante centru políticu, alministrativu y económicu financieru d'América Llatina; y ye responsable de xenerar el 24 % del Productu Internu Brutu del país, amás de ser la sede central de la mayoría d'empreses ya industries bolivianes.^[13]

La Paz destácase tamién por ser un importante centru cultural a nivel llatinoamericanu por cuenta del so legáu colonial y la so presencia indíxena; alluga dellos monumentos y sitios importantes, como la Basílica de San Francisco, la Catedral Metropolitana, la Plaza Murillo y la Cai Xaén. La ciudá ye tamién conocida polos sos mercaos únicos, particularmente el Mercáu de les Bruxes y pol so vibrante vida nocherniega.^[14][15] La so topografía accidentada ufierta vistes úniques de la ciudá y de la Cordal Real dende dellos miradores naturales. La Paz tamién alluga'l sistema de tresporte aereu por cable más altu y llargu del mundu.^[16][17] Dende 2012, La ciudá atopar nel índiz de Ciudaes Globales, considerada una ciudá global tipu "Gamma" pola GaWC.^[18] Dende'l 7 d'avientu de 2014, La Paz ye considerada como una de les nueves siete ciudaes maravíes del mundu.^[19]

1. ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
2. ↑ Diccionariu enciclopédicu estudiantil Océanu, Barcelona 1998
3. ↑ «Constitución política del estáu plurinacional de Bolivia». Consultáu'l 19 de marzu de 2016.
4. ↑ «Paz-poblacion-El_Altu-Santa_Cruz_0_1883211728.html La Paz pierde población y El Altu superar; Santa Cruz crez más». La Razón (7 d'agostu de 2013). Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
5. ↑ «La Rexón Metropolitana Boliviana de La Paz-El Alto». Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
6. ↑ «paz.html Geografía de la ciudá de La Paz». Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
7. ↑ «El Illimani y la chola paceña, les claves pa construyir la marca La Paz”». Páxina Siete (13 de xunetu de 2014). Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
8. ↑ «Coordenaes xeográfiques de La Paz, Bolivia». Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
9. ↑ «planeta Les 7 ciudaes mas altes del planeta». La Reserva. Consultáu'l 15 d'agostu de 2016.
10. ↑ «Paz La Paz, na Encyclopædia Britannica.». Consultáu'l 10 de payares de 2008.
11. ↑ (2005) Gran Documental y Atles de Bolivia. Pan-American Books, páx. 154. ISBN 99905-0-389-3.
12. ↑ (2004) «Historia - De la Independencia a la Guerra del Pacíficu», Enciclopedia de Bolivia. Editorial Oceano, páx. 454. ISBN 84-494-1428-8.
13. ↑ «importancia-economica-de-la paz/ La importancia económica de La Paz» (24 de xunetu de 2013). Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
14. ↑ «bruxes&catid=69&Itemid=656 Calle de les Bruxes». Gobiernu Autónomu Municipal de La Paz. Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
15. ↑ National Geographic. «Top 10 Nightlife Cities» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
16. ↑ CNN N'Español (10 de febreru de 2015). «esperiencies-mas-estelantes-en-teleferico-del mundu/ 10 de les esperiencies más estelantes en teleféricu del mundu». Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
17. ↑ El Comercio (30 de mayu de 2014). «Bolivia inauguró'l teleféricu urbanu más altu del mundu». Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
18. ↑ Globalization and World Cities. «The World According to GaWC 2012» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-03-20. Consultáu'l 16 d'agostu de 2016.
19. ↑ «New 7 wonders cities. The global voting site». Consultáu'l 2 de xineru de 2015.