Nixeria

Nixeria Federal Republic of Nigeria
estáu soberanu
Bandera de Nixeria escudu de Nixeria
Lema nacional	Unity and Strength, Peace and Progress (inglés: «Xunidá y Fuercia, Paz y Progresu»)
Himnu nacional	Nigeria We Hail Thee (es)
Alministración
Nome oficial	Federal Republic of Nigeria (en) Orílẹ̀-èdè Olómìniira Aláàpapọ̀ Nàìjíríà (yo) Nijeriya (ha) Nigeria (en) Naigeria (ig) Nàìjíríà (yo) République fédérale du Nigéria (fr)
Capital	Abuya (dende 12 avientu 1991)
Forma de gobiernu	república federal
Presidente de Nixeria	Bola Tinubu (dende 29 mayu 2023)
Presidente de Nixeria	Bola Tinubu (dende 29 mayu 2023)
Llingües oficiales	inglés
División	ver Abia (es) , Adamawa (es) , Akwa Ibom (es) , Anambra (es) , Bauchi (es) , Bayelsa (es) , Benue (es) , Borno (es) , Cross River (es) , Delta (es) , Ebonyi (es) , Edo (es) , Ekiti (es) , Enugu (es) , Gombe (es) , Imo (es) , Jigawa (es) , Kaduna (es) , Estado de Kano (es) , Katsina (es) , Kebbi (es) , Kogi (es) , Kwara (es) , Estado de Lagos (es) , Nasarawa (es) , Niger, Ogun (es) , Ondo (es) , Osun (es) , Oyo (es) , Plateau (es) , Rivers (es) , Sokoto (es) , Taraba (es) , Yobe (es) , Zamfara (es) y Territorio de la Capital Federal (es)
Rellaciones diplomátiques	ver Brasil Australia Alemaña Israel Angola Barbados Camerún Chad Ghana Malasia Malaui Níxer Indonesia Méxicu Sudáfrica República Árabe Saḥariana Democrática Paquistán Taiwán Filipines Estaos Xuníos Rusia República Popular China Grecia India Bangladex Kenia Zambia Corea del Norte (25 mayu 1976) Polonia
Miembru de	ver Organización de les Naciones Xuníes (7 ochobre 1960) Mancomunidá de Naciones (1960)[1] Xunión Africana Organización Mundial del Comerciu Organización pa la Cooperación Islámica (1986)[2] Bancu Internacional de Reconstrucción y Fomentu (30 marzu 1961) Asociación Internacional de Fomentu (14 payares 1961) Corporación Financiera Internacional (30 marzu 1961) Organismu Multillateral de Garantía d'Inversiones (12 abril 1988) Centru Internacional d'Arreglu de Diferencies Relatives a Inversiones (14 ochobre 1966) Bancu Africanu de Desarrollu Operación Híbrida de la Unión Africana y las Naciones Unidas en Darfur (es) Estaos d'África, del Caribe y del Pacíficu Interpol (10 ochobre 1960)[3] Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques (19 xunu 1999)[4] Organización Hidrográfica Internacional [5] UNESCO (14 payares 1960)[6] Grupu d'Observaciones de la Tierra Comisión del Golfo de Guinea (es) Xunión Postal Universal (10 xunetu 1961)[7] Xunión Internacional de Telecomunicaciones (11 abril 1961)[8] Organización de Países Esportadores de Petroleu (xunetu 1971) Organización Internacional de Proteición Civil (7 ochobre 2004) Organización Meteorolóxica Mundial (30 payares 1960)[9] Organización Mundial de la Salú [10] Comunidá Económica d'Estaos del África Occidental Consejo Africano del Cacahuete (es) Mancomunidá de Naciones (1999)[1] Organización Mundial d'Aduanes (21 agostu 1963)[11]
Xeografía
Coordenaes	9°N 8°E / 9°N 8°E / 9; 8
Superficie	923768 km²
% agua	1,4%
Costes	853 km
Llenda con	4.047 km
Puntu más altu	Chappal Waddi (es)
Puntu más baxu	Océanu Atlánticu
Demografía
Población	211 400 708 hab. (xunu 2021)
Densidá	228,85 hab/km²
Xentiliciu	nixerianu (masculín singular) nixeriana (femenín singular)
Esperanza de vida	53,428 años
IDH	0,535 (2021)
Tasa de fertilidá	5,65 (2014)
Economía
Moneda	naira (es)
PIB nominal	440 833 583 992 $ (2021)
Bancu central	Bancu Central de Nixeria
Más información
Dominiu d'Internet	.ng
Códigu telefónicu	+234
Códigu ISO	566 / NGA / NG
Estaya horaria	UTC+01:00, Africa/Lagos (en) y Estaya horaria d'África Occidental
nigeria.gov.ng

La República Federal de Nixeria, conocida comúnmente como Nixeria, ye una república federal del África Occidental. Llenda con Níxer al norte, con Benín al oeste y con Chad y Camerún al este, y la so costa, que-y fai de llende meridional, pertenez al golfu de Guinea, nel océanu Atlánticu. Organízase en 36 estaos y el Territoriu de la Capital Federal, aú s'asitia Abuya, la so capital.

Lo qu'anguaño ye Nixeria tien sio'l llar de milenta reinos y estaos tribales a lo llargo de los sieglos. L'estáu modernu surdió a partir de la entrada del territoriu nel Imperiu británicu nel sieglu XIX, y tomó les sos llendes territoriales actuales en 1914, tres de la fusión de los protectoraos de Nixeria del Norte y Nixeria del Sur. El país convirtióse formalmente nuna federación independiente d'estaos en 1960, y vivió una guerra civil ente 1967 y 1970. De magar alternó periodos de gobiernos civiles elixíos democráticamente con otros de dictadura militar hasta que se convirtió, en 1999, nuna democracia estable. Sicasí, les eleiciones presidenciales de 2011 son consideraes les primeres razonablemente llibres y llimpies^[13].

Ye vezu referise al país, pol tamañu de la so población y la so economía, col nomatu de "el xigante d'África"^[14]. Los sos 186 millones d'habitantes faen d'elli el país más pobláu d'África y el séptimu más pobláu del mundu. Amás, la de so ye la tercer población infantil y xuvenil mayor del mundu tres de la d'India y China, con más de 90 millones de persones menores de 18 años^[15][16]. El país ye un estáu multinacional nel que conviven más de 500 grupos étnicos, que falen más de 500 llingües distintes y pertenecen a herencies culturales bien estremaes^[17][18]; les etnies más numberoses son los Hausa, los Igbo y los Yoruba. La llingua oficial ye l'inglés, y no que cinca a la relixón la población ta dividida nuna metá cristiana, concentrada na metá meridional del país, y otra musulmana, concentrada nel norte. Hai, tamién, delles relixones indíxenes minoritaries, especialmente nes poblaciones Igbo y Yoruba.

En 2015 Nixeria ye la ventena economía mayor del mundu, y na primera d'África tres de superar a Sudáfrica l'añu anterior^[19][20]. El Bancu Mundial considérala un mercáu emerxente^[21], y tien sío catalogáu como una potencia rexonal africana^[22][23][24], una potencia media nel contestu internacional^{[25][26][27][28]} y una potencia global emerxente^[29][30][31]. Pese a ello tien un nivel de desarrollu humanu perbaxu: ocupa'l puestu 152 nel ránking del Índiz de Desarrollu Humanu. Nixeria forma parte del grupu de países emerxentes conocíu como MINT (Méxicu, Indonesia, Nixeria y Turquía), y apaez davezu nes llistes (como la Next Eleven, ellaborada pol bancu d'inversiones Goldman Sachs) que tenten de definir cuálas economíes tán destinaes a tar ente les mayores del mundu nún futuru cercanu. Ye miembru fundador de la Xunión Africana y pertenez a munches otres organizaciones como les Naciones Xuníes, la Organización pa la Cooperación Islámica, la Commonwealth y la OPEP.

1. ↑ ^{1,0 1,1} URL de la referencia: https://thecommonwealth.org/our-member-countries/nigeria. Data de consulta: 21 ochobre 2022. Tipo de referencia: official member page.
2. ↑ URL de la referencia: https://www.oic-oci.org/states/?lan=en. Data de consulta: 29 ochobre 2022.
3. ↑ URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
4. ↑ URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
5. ↑ URL de la referencia: https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en. Editorial: Organización Hidrográfica Internacional. Data de consulta: 8 avientu 2017.
6. ↑ URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
7. ↑ URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
8. ↑ URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
9. ↑ URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/nigeria. Data de consulta: 26 mayu 2020.
10. ↑ URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
11. ↑ URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 8. Supports qualifier: data de principiu.
12. ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
13. ↑ Nossiter, Adam (16 d'abril de 2011). Nigerians Vote in Presidential Election. https://www.nytimes.com/2011/04/17/world/africa/17nigeria.html?pagewanted=1&_r=1&hp. Consultáu'l 12 d'abril de 2018. 
14. ↑ Nigeria: Giant of Africa, by Peter Holmes 1987
15. ↑ (2013) The CIAWorld Fact Book 2014 (n'inglés). ISBN 978-1-62636-073-0.
16. ↑ Library of Congress – Federal Research Division (July 2008). Country profile: Nigeria.  p. 9. http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Nigeria.pdf. Consultáu'l 12 d'abril de 2018. 
17. ↑ «Ethnicity in Nigeria». PBS (5 April 2007). Consultáu'l 9 May 2015.
18. ↑ Otite, O.. «Nigeria's Identifiable Ethnic Groups». OnlineNigeria. Consultáu'l 9 May 2015.
19. ↑ «Nigeria becomes Africa's largest economy». Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
20. ↑ «Nigerian Economy Overtakes South Africa's on Rebased GDP». Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
21. ↑ «Nigeria». World Bank. Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
22. ↑ «Nigeria is poised to become Africa's most powerful nation». Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'avientu de 2013. Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
23. ↑ «Nigeria». West Africa Gateway. Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'avientu de 2013. Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
24. ↑ «Nigeria». Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
25. ↑ Andrew F. Cooper, Agata Antkiewicz and Timothy M. Shaw, 'Lessons from/for BRICSAM about South-North Relations at the Start of the 21st Century: Economic Size Trumps All Else?', International Studies Review, Vol. 9, No. 4 (Winter, 2007), páxs. 675, 687.
26. ↑ Meltem Myftyler and Myberra Yyksel, 'Turkey: A Middle Power in the New Order', in Niche Diplomacy: Middle Powers After the Cold War, edited by Andrew F. Cooper (London: Macmillan, 1997).
27. ↑ Mace G, Belanger L (1999) The Americas in Transition: The Contours of Regionalism (p 153)
28. ↑ Solomon S (1997) South African Foreign Policy and Middle Power Leadership, ISS
29. ↑ «Nigeria, an Emerging African Power». BET (20 de xunetu de 2011). Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
30. ↑ «MINT Countries: Nigeria Now Listed Among Emerging World Economic Powers!». The Street Journal (7 de xineru de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 2019-05-13. Consultáu'l 12 d'abril de 2018.
31. ↑ «The Mint countries: Next economic giants?». BBC (6 de xineru de 2014). Consultáu'l 12 d'abril de 2018.