Karaegezh

Karaegezh pe Yuzevegezh karaek (hebraeg modern : יהדות קראית Yahadut Qara'it, diwar an tiberianeg Qārāʾîm a dalvez "lennerien") zo ul luskad relijiel yuzev. Ennañ ne anavezer nemet an Torah evel mammenn an halac'ha hag an doueoniezh. Hervezañ e oa bet roet kement gourc'hemenn a zo gant Doue da Voizez e Menez Sinai dre skrid nemetken, hep un Torah dre gomz a vije bet da lakaat ouzhpenn. Diforc'het eo diouzh ar Yuzevegezh rabinek neuze dre ma tegemer an doare-mañ an Torah dre gomz, kodet en Talmud.

P'o deus da zisklêriañ an Torah e striv ar Garaed evit chom an tostañ ma c'hellont da ster splann an destenn. N'eo ket dre ret an dalvoudegezh ger-ha-ger, met klask a reont tostaat d'ar pezh a vije bet komprenet gant an Israelited pa voe diskuliet dezho an Torah. Tra ma chom stag ar Yuzevegezh rabinek ouzh divizoù ar Sanhedrin evel m'int enrollet en Mishnah evit disklêriañ an Torah e sell ar Garaed ouzh kement disklêriadenn er memes doare, n'eus forzh peseurt orin a zo dezhi, ha broudañ a reont kement yuzev a zo da lenn ha da studiañ an Torah evit ober o soñj dezho war ar pezh zo goulennet ober. Da lavaret eo e c'hellont degemer arguzennoù an Talmud, hep lakaat anezho dreist pep tra.

Hervez Mordekai ben Nissan e c'heller kavout gwrizioù ar Garaegezh en ur strollad anvet Benei Ṣedeq a veve da vare an Eil Templ. Tabut zo bet etre an istorourien evit gouzout hag-eñ e oa ul liamm ouzh strollad ar Sadukeed, o doa soñjoù heñvel a-walc'h, pe hag-eñ eo ar Garaegezh ur strollad nevez gant soñjoù heñvel. Eus Bagdad etre ar VIIvet hag an IX^vet kantved e vije al luskad hervez ar Yuzevegezh rabinek, met enklaskourien arab o doa kavet roudoù anezho en Egipt en hanterenn gentañ ar VII^vet kantved dre skridoù barnerezh graet gant ar gouarnour islamek kentañ a urzhias d'ar Yuzevien rabinek chom hep lakaat o fri en aferioù ar Garaed, dreist-holl evit pezh a sell ouzh ar gouelioù.

 יהדות • Yuzevegezh 

613 Mitzvot • Halac'ha • Kabbala • Midrash • Minhag • Talmud • Tanac'h (Torah / Nevi'im / Ketouvim) • Targoum
Strolladoù sokial-sevenadurel
Achkenazed • Djouhouried • Mizrac'hed • Samaritaned • Sefaraded
Istor ar Yuzevien
Brezelioù yuzev-roman • Diaspora • Harlu Babilon • Istor ar Yuzevien er Grennamzer • Istor ar Yuzevien en Henamzer • Templ Jeruzalem
Istor ar Yuzevien dre vro
Alamagn • Breizh • Broioù muzulman • Frañs • Israel • Polonia • Rusia • Spagn • Stadoù-Unanet
Kredennoù yuzevek
Adgroueouriezh yuzev • Esened • Fariseed • Karaegezh • Kristeniezh kentidik • Ortodoksiezh yuzev • Sadukeed • Samaritanegezh • Yuzevegezh an Eil Templ • Yuzevegezh adreizhet • Yuzevegezh frankizour • Yuzevegezh kentidik • Yuzevegezh virour • Zeloted
Lidoù
Listenn pedennoù ha bennozhioù yuzev
Yezhoù yuzev
Bouc'horeg • Djidieg • Grouzineg • Hebraeg • Ladinoeg • Yideg • Yuzev-tateg
Strolladoù politikel er yuzevegezh
Aliyah • Brezel israelat-arab • Bund • C'hasidegezh • Dishualidigezh ar Yuzevien • Haskalah • Hasmoneed • Istor ar sionouriezh • Istor Stad Israel • Kibboutz • Sanhedrin • Sionouriezh • Trevadennoù yuzevek e Palestina
Heskinerezh ar Yuzevien
Enepyuzevegezh • Shoah