Lazhadeg Nanjing

Lazhadeg Nanjing

Torfedoù brezel Bro-Japan, lazhadeg, wartime sexual violence

Rann eus	Emgann Nanjing
Anv er yezh a orin	南京大屠殺
Brezel	Brezel Sina ha Japan
Anvet diwar	Nanjing
Stad	Republik Sina (1912-1949)
E tiriad	Nanjing
Lec'h	Nanjing
Daveennoù douaroniel	32°2′15″N 118°44′15″E
Deiziad	1937
Deiziad kregiñ	13 Kzu 1937
Deiziad echuiñ	2 C'hwe 1938
Prantad	Brezel Sina ha Japan
Studiet gant	historiography of the Nanking Massacre
Deskrivet dre	Terror in Minnie Vautrin's Nanjing: diaries and correspondence, 1937-38
Oberour	Lu Impalaeriezh Japan

Lazhadeg Nanjing pe Gwallerezh Nanjing a vez graet eus un hollad torfedoù-brezel (lazhadegoù ha gwallerezh) kaset da benn gant nerzhioù Arme Impalaeriezh Japan war annezidi kêr Nanjing, kêr-benn Republik Sina adalek miz Kerzu 1937 e-kerzh an Eil brezel etre Japan ha Sina, goude Emgann Nanjing.

D'ar 7 a viz Kerzu 1937, Tchang Kai-chek, e penn ar C'huomintang, en doa graet eus Nanjing e gêr-benn, a istim ez eo kollet hag a ziviz en em dennañ goude Emgann Shanghai war ali e strategourien alaman. Lezel a ra etre daouarn ur bodad etrebroadel renet gant John Rabe. koulskoude e chom eno un arme 100 000 den dister o gourdonerezh, renet gant Tang Shengzhi, dezhe da gefridi kas da benn politikerezh an douar devet.

Evit miret ouzh ar siviled a guitaat kêr e ro Tang Shengzhi urzh da wardañ dorojoù kêr, evel oulennet gant Tchang. Stanket eo an hentoù ivez gant ar soudarded. Distruj a reont ar bigi ha deviñ ar c'hêriadennoù, kuit ma tec'hfe ur bern tud.

Al lazhadeg a badas c'hwec'h sizhun adalek an 13 a viz Kerzu 1937, devezh aloubadenn Nanjing gant Japaniz. E-pad ar mare-se, soudarded Arme Impalaeriezh Japan o deus lazhet trevourien ha prizonidi sinaat dizarmet. Istimañ a reer e voe lazhet etre 40 000 ha 300 000 den, ha gwallet etre 20 000 ha 80 000 a vaouezed hag a vugale^[1].

Diaes eo gouzout ar wirionez dre ma voe kuzhet pe distrujet dielloù arme Bro-Japan a-raok kodianidigezh ar vro e 1945. An istorourien n'int ket deuet a-benn betek-henn da c'houzout an niver a dud lazhet. Al Lez-varn milourel etrebroadel evit ar Reter-Pellañ e Tokyo a istime e 1946 e oa bet ouzhpenn 200 000 Sinaad lazhet e-pad an darvoud. Evit gouarnamant Sina e voe lazhet 300 000 den, hervez ar pezh a voe embannet gant Lez-varn torfedoù-brezel Nanjing e 1947. Hervez Istourien japanat e vefe bet etre 40 000 ha 200 000 den lazhet. Abaoe ar bloavezhioù 1980 ez eus tabut bras e-touez an istorourien a-fet an niver a dud lazhet.

Ur skoilh eo chomet an darvoud-se en darempredoù etre Sina ha Japan betek an deiz-a-hiziv. Diouzh un tu, gouarnamant Sina a vez tamallet dezhañ c'hwezhañ ar sifroù gwirion gant kalz Japaniz. Diouzh un tu all e vez nac'herien ha broadelourien Japan o vont betek embann ez eo un darvoud ijinet gant Sina evit ar propaganda.

1. ↑ Iris Chang, The Rape of Nanking, p. 6.
2. ↑ War and reconciliation: a tale of two countries. The Japan Times Online. Kavet : 2011-03-06.