Normaned

Normaned
Poblañs klok
Dianav
Broioù e lec'h ma vezont kavet
Normandi, Sikilia, Bro-Saoz
Yezhoù
Normaneg kozh, latin, norseg
Relijionoù
Paganiezh Norzhek, Kristeniezh

An Normaned (normaneg : Normaunds) a oa ur bobl a orin skandinaviat (danat dreist-holl) ag ar Grennamzer hag en em stalias a-hed ribloù Mor Breizh da sevel Dugelezh Normandi a-raok he brizhiañ gant ar Franked hag ar C'halianed. Ur skourr ag ar bobl viking e oa^[1].

Aloubet e voe ganto Bro-Saoz ha Sikilia a-hed an XI^vet kantved. Ar staliadur e Normandi a c'hoarvezas goude kristenidigezh Rollon, ur rener viking a douas le d'ar roue Charles III goude sez Chartrez e 911^[2].

Ur galloud politikel ha milourel kreñv o devoa an tiegezhioù norman en Europa ar Grennamzer hag er Reter-Nesañ^[3][4]. An Normaned a oa anavezet mat evit o barregezhioù milourel. Ar yezh romanek komzet gant ar Franked a voe desket gant an Normaned gant levezon o yezh norzhek da reiñ an normaneg kozh hag an normaneg a vremañ, a vez komzet c'hoazh e Normandi hag en Inizi angl-ha-norman (ar jerzenezeg hag ar gwernenezeg).

Dre Feur-emglev Saint-Clair-sur-Epte e oa bet krouet Dugelezh Normandi. E fin an X^vet kantved e voe peuzvesket an Normaned gant ar bobl c'hall hag he sevenadur^[5]. Etre 1066 ha 1204 e voe aloubet Bro-Saoz gant an Normaned ha titl roue Bro-Saoz a voe douget ganto kement ha titl dug Normandi. E 1204 e voe aloubet Normandi gant ar roue Fulup II an Aogust. Diskrap a voe war ar vro c'hoazh betek Feur-emglev Pariz e 1259, daoust ma chomas an Inizi angl-ha-norman dindan ar gurunenn saoz. Hiziv an deiz eo Gwernenez ha Jerzenez an takadoù nemeto hag a vez anzavet evel douaroù dugelezh Normandi^[6].

1. ↑ Elizabeth Van Houts (2000). The Normans in Europe. Manchester University Press. 1 p. ISBN 9780719047510. 
2. ↑ Sicilian Peoples: The Normans. L. Mendola & V. Salerno. Best of Sicily Magazine. Kavet : 31 July 2015.
3. ↑ Norman Centuries – A Norman History Podcast by Lars Brownworth. normancenturies.com. Kavet : 20 May 2018.
4. ↑ The Norman Impact. History Today Volume 36 Issue 2. History Today (2 February 1986). Kavet : 31 July 2015.
5. ↑ J.R. Tanner, C.W. Previte-Orton, Z.N. Brook. Cambridge Medieval History (Volume 5, Chapter XV). Cambridge University Press. 
6. ↑ Ministry of Justice. Fact sheet on the UK's relationship with the Crown Dependencies. GOV.UK. Diellet er skrid orin d’an 9 December 2014. Kavet : 14 February 2016. “HM Government is responsible for the defence and international relations of the Islands.”