Alpe

Alpe su najviši i najopsežniji planinski lanac u Evropi, koji se proteže oko 1200 km kroz sedam alpskih zemalja (od zapada prema istoku): Francuska, Švicarska, Italija, Lihtenštajn, Austrija, Njemačka i Slovenija.^[1]

Alpski luk se proteže od Nice u zapadnom Sredozemlju do Trsta na Jadranu i Beča na početku Panonske nizije. Planine su nastale tokom nekoliko desetaka miliona godina sudarom afričke i evroazijske litosferne ploče. Rezultat ovog događaja bilo je ekstremno skraćivanje, koje je gurnulo i presavijalo morske sedimentne stijene do visokih planinskih vrhova kao što su Mont Blanc i Matterhorn.

Mont Blanc nalazi se na francusko-italijanskoj granici i sa 4809 m najviša je planina u Alpama. U Alpama postoji 128 vrhova viših od 4000 m.

Nadmorska visina i veličina planinskih lanaca utječu na klimu u Evropi; na planinama je količina padavina vrlo različita, a klimatski uvjeti čine različita područja. Divlje životinje poput kozoroga žive na vrhovima do 3400 m nadmorske visine, a biljke poput runolista rastu u kamenjarima na nižim i višim nadmorskim visinama.

Dokazi o postojanju ljudi u Alpama datiraju još iz paleolita. Godine 1991. 5000 godina star mumificirani čovjek otkriven je na ledenjaku na austrijsko-italijanskoj granici.

U 6. stoljeću pr. n. e. ustalila se keltska latenska kultura. Hanibal je sa krdom slonova prešao Alpe, a Rimljani su na tom području imali naselja. Godine 1800. Napoleon je prešao jedan od planinskih prijevoja sa vojskom od 40.000 vojnika. U 18. i 19. stoljeću u Alpe su hrlili prirodoslovci, pisci i umjetnici, osobito romantičari, a tada počinje zlatno doba alpinizma, kada se alpinisti počinju penjati na vrhove.

Alpsko područje ima snažan kulturni identitet. Tradicionalna kultura poljoprivrede, proizvodnje sira i obrade drva još uvijek je prisutna u alpskim selima, iako se početkom 20. stoljeća počela razvijati turistička industrija, koja se nakon Drugog svjetskog rata jako proširila i do kraja stoljeća postala dominantna industrija.

Švicarske, francuske, italijanske, austrijske i njemačke Alpe bile su domaćini Zimskih olimpijskih igara. U 2010. godini u regiji je živjelo 14 miliona ljudi, a godišnje ju je posjetilo 120 miliona posjetitelja.^[2]

1. ^ "Alps". The Hutchinson unabridged encyclopedia with atlas and weather guide. Abington, United Kingdom: Helicon. 2014.
2. ^ Chatré, Baptiste, et al. (2010), 8