Euglenide

Euglenidi
Raspon fosila: Eocen, prije 53,5 miliona godina → Sadašnjost
Euglena viridis
Euglena viridis
Sistematika
Carstvo	Excavata
Koljeno	Euglenozoa
Razred	Euglenida
Redovi/Grupe[1]
Aphagea (Cavalier-Smith) Busse et Preisfeld 2002 Euglenea (Bütschli) Busse et Preisfeld 2002 Heteronematina Leedale 1967 harvnb error: no target: CITEREFLeedale1967 (help)
Sinonimi
Euglenoidina Bütschli, 1884, Blochmann, 1886 Euglenoidea Lankester, 1885 Euglenida Stein, 1878 sensu Simpson, 1997 Euglenoida Cavalier-Smith, 1993

Euglenidi, euglenoidi ili euglenofite, formalno Euglenida/Euglenoida, po Međunarodnom kodeksu zoološke nomenklature ili Euglenophyceae, prema ICBN, su jedan od najpoznatijih razreda Flagellata, carstvo Excavata, eukarioti iz koljena Euglenophyta, a njihova ćelijska struktura je tipska za tu grupu . Obično se nalaze u slatkoj vodi, posebno kada je bogata organskim materijalima, s nekoliko morskih i endosimbiontskih članova. Mnogi se euglenidi hrane fagocitozom ili jednodstavno difuzijom. Monofiletna grupa koja se sastoji od miksotrofne Rapaza viridis (1 vrsta) i dvije skupine Eutreptiales (24 vrste) i Euglenales (983 vrste) imaju hloroplaste i proizvode hranu putem fotosinteze.^[2] Grupa je poznata po sadržaju ugljikohidrata paramilona.

Od ostalih Euglenozoa, euglenidi su se odvojili prije više od milijarde godina, a pretpostavlja se da potiču od predaka koji su preuzeli crvene alge u sekundarnoj endosimbiozi, koja je od tada izgubljena.^[3] Plastidi u svih postojećih fotosintetskih vrsta rezultat su sekundarne endosimbioze između fagotrofnog eukariovornih euglenida i roda Pyramimonas, srodnog sa zelenim algama.^[4]

Njihov taksonomski položaj među protistima dugo je bio veoma sporan, jer su ubrajane i u (euglenoidne) alge i u praživotinje (euglenidni bičari).^[5] U velikom broju kladističkih sistema klasifikacije eukariota, euglenoidni organizmi su pripisani carstvu Excavata.^[1][6].

Predstavnici ove grupe imaju monadoidnu organizaciju sa uglavnom vretenasto izduženim ćelijama. Jedno od obilježja koje ovu grupu protista odvaja od ostalih je prisustvo pelikule izgrađene od proteinskih traka. Pretpostavlja se da postoji preko 40 sadašnjih rodova euglenida, sa 800-1.000 vrsta.^[5].

Zeleni bičari su rasprostranjena grupa organizama, najčešće u slatkim vodama obogaćenim organskim spojevima, zbog potrebe za vitaminima B₁ i B₁₂^[5]. U morima ima znatno manji broj vrsta. Značajni su činioci u procesu samoprečišćavanja voda koje sadrže organske zagađivače. Neke vrste su i bioindikatori stanja voda.

1. ^ ^{a b} Adl S.M. et al. 2005. The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists. J. Eukaryot. Microbiol. 52(5): 399–451. doi: 10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x
2. ^ "Algaebase :: Subclass: Euglenophycidae". Arhivirano s originala, 13. 7. 2020. Pristupljeno 12. 7. 2020.
3. ^ O'Neill, Ellis C.; Trick, Martin; Henrissat, Bernard; Field, Robert A. (2015). "Euglena in time: Evolution, control of central metabolic processes and multi-domain proteins in carbohydrate and natural product biochemistry". Perspectives in Science. 6: 84–93. doi:10.1016/j.pisc.2015.07.002.
4. ^ Zakryś, B; Milanowski, R; Karnkowska, A (2017). "Evolutionary Origin of Euglena". Adv Exp Med Biol. 979: 3–17. doi:10.1007/978-3-319-54910-1_1. PMID 28429314.
5. ^ ^{a b c} Graham L.E., Wilcox L.W. 2000. Algae. Prentice Hall. ISBN 0-13-660333-5
6. ^ Cavalier-Smith, T. 2002. The phagotrophic origin of eukaryotes and phylogenetic classification of Protozoa. International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology 52: 297-354.