Marija Antoaneta

Marija Antoaneta
Kraljica Francuske i Navare
Supružnik	Luj XVI
Djeca	Marija Terezija od Francuske Luj Josip, delfin od Viennoisa Luj XVII
Dinastija	Habsburg-Lotaringija
Otac	Franjo I, car Svetog Rimskog Carstva
Majka	Marija Terezija
Rođenje	2. novembar 1755 Palača Hofburg, Beč
Smrt	16. oktobar 1793 Trg Concorde, Pariz
Mjesto sahrane	Bazilika Saint-Denise

Marija Antonija Josipa Ivana Habsburško-Lotarinška ^[1] (2. novembar 1755 - 16. oktobar 1793), bolje poznata kao Marija Antoaneta, bila je kraljica Francuske i Navare kao supruga kralja Luja XVI. Ostala je upamćena kao zadnja, te zbog svog porijekla i običaja, najomraženija kraljica apsolutističke Francuske. Poznatom ju je učinilo rasipništvo i skandali koje je uzrokavala, često iskrivljeni i pretjerano loše opisivani, ali i smrt; pogubljena je pod giljotinom na vrhuncu Francuske revolucije.

Tokom svog života i nakon smrti, Marija Antoaneta je jednima predstavljala simbol svega dobrog, a drugima svega lošeg vezanog za monarhiju i kraljevsku porodicu. Ovo drugo mišljenje prevladavalo je kroz historiju i ostalo jače čak i danas. Slika stvorena i propagirana pred Francusku revoluciju smatrana je vjernim i neutralnim opisom Marije Antoanete sve do 20. vijeka. Izuzetak su bili francuski i strani rojalisti, koju su Mariju Antoanetu dugo vremena smatrali mučenicom. Ovaj pogled nastao je još za vrijeme vladavine Napoleona Bonaparte, a održao se gotovo tokom cijelog 19. vijeka. Već krajem toga vijeka opis koji je bio poznat narodu značajno je ublažen biografijama savremenih autora, koji Mariju Antoanetu počinju prikazivati u dosta blažem svjetlu.

Ogovaranja i revolucionarne novine dovele su do nastanka gomile anegdota i citata pripisanih Mariji Antoaneti. Najbolji primjer je popularna i često spominjana izreka "ako nemaju hljeba, neka jedu kolače" (fr. qu’ils mangent de la brioche). Danas se smatra da je ovaj citat potekao od Jean-Jacquesa Rousseaua, koji je jednom prilikom izjavio da je to rekla "jedna princeza", misleći pritom na suprugu Luja XIV.^[2]

Današnji historičari smatraju da su njeni savremenici, među kojima su najoštriji bili Mary Wollstonecraft ^[3] i Thomas Jefferson, pretjerivali pri opisima Marije Antoanete. Zadnjih godina snimljeno je nekoliko filmova, igranih i animiranih serija, koji se uglavnom baziraju na knjizi Marie Antoinette: The Journey.

1. ^ Lever, Evelyne ; 2001, Marie Antoinette, The Last Queen of France
2. ^ Fraser, Antonia ; 2001, Marie Antoinette
3. ^ Wollstonecraft, Mary ; 1795, An Historical and Moral View of the Origin and Progress of the French Revolution and the Effect it Has Produced in Europe