Math | cadeirlan Anglicanaidd, Royal Peculiar, atyniad twristaidd, eglwys abadol, eglwys Anglicanaidd, eglwys golegol |
---|---|
Enwyd ar ôl | Sant Pedr |
Ardal weinyddol | Dinas Westminster |
Sefydlwyd |
|
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | Palas San Steffan ac Abaty Westminster gan gynnwys Eglwys Santes Marged, Westminster |
Sir | Llundain Fwyaf (Sir seremonïol) |
Gwlad | Lloegr |
Cyfesurynnau | 51.4994°N 0.127367°W |
Cod OS | TQ3008279490 |
Rheolir gan | English Heritage |
Arddull pensaernïol | pensaernïaeth Gothig, celf Gothig |
Perchnogaeth | English Heritage |
Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd I |
Cysegrwyd i | Sant Pedr |
Manylion | |
Esgobaeth | Esgobaeth Anglicanaidd Westminster |
Eglwys fawr gyda phensaernïaeth Gothig ydy Eglwys Golegol San Pedr yn Westminster, sy'n fwy adnabyddus o dan yr enw Abaty Westminster (Saesneg: Westminster Abbey). Fe'i lleolir yn Westminster, Llundain, ychydig i'r gorllewin o Balas San Steffan. Dyma safle traddodiadol coroni a chladdu brenhinoedd Lloegr.
Cychwynnwyd ar y gwaith o godi'r Abaty presennol ym 1245 gan Harri III, brenin Lloegr a ddewisodd y safle gyda golwg ar fan i'w gladdu wedi ei farwolaeth.[1]
Ymhlith y rhai a gladdwyd neu a goffawyd yno y mae: Syr Winston Churchill, Oliver Cromwell, Charles Darwin, Charles Dickens, Benjamin Disraeli, Gabriel Goodman (o Ruthun), Georg Friedrich Händel, David Livingstone a William Shakespeare.
Ynghyd â Palas San Steffan ac Eglwys Santes Marged, Westminster, sy'n sefyll ar yr un safle o arwyddocâd hanesyddol a symbolaidd ger Afon Tafwys, mae'r Abaty ar restr UNESCO o Safleoedd Treftadaeth y Byd ers 1987.[2]
Mae'r enw 'Abaty San Steffan', a welir weithiau, yn anghywir. Mae Palas San Steffan (Saesneg: Palace of Westminster) yn cael ei enwi yn y Gymraeg ar ôl capel San Steffan lle bu'r Tŷ Cyffredin yn eistedd rhwng 1547 a 1834, ac sydd bellach yn neuadd a mynedfa gyhoeddus i'r Palas. Pedr, nid Steffan, yw nawddsant yr abaty. 'Westminster', felly, sy'n gywir ar gyfer yr abaty a’r ardal y mae’n sefyll ynddi (ac yn wir enw anffurfiol ar gyfer yr abaty oedd 'Westminster' yn wreiddiol); y palas a'r senedd sy'n cyfarfod yno yw 'San Steffan'.