Bangkok

Bangkok

Math	dinas, special administrative area of Thailand, is-adran weinyddol gwlad lefel gyntaf, dinas fawr, mega-ddinas, y ddinas fwyaf, national capital
Poblogaeth	5,676,648
Sefydlwyd	21 Ebrill 1782
Pennaeth llywodraeth	Chadchart Sittipunt
Cylchfa amser	UTC+07:00
Gefeilldref/i	Jakarta, Hanoi, Vientiane, Washington, St Petersburg, Manila, Beijing, Budapest, Brisbane, Astana, Chaozhou, Fukuoka, Seoul, Guangzhou, Lausanne, Busan, Chongqing, Tianjin, Ankara, George Town, Aichi, Shanghai, Phnom Penh, Tehran, Shandong, Wuhan, Moscfa, Fukuoka, Istanbul
Daearyddiaeth
Gwlad	Gwlad Tai
Arwynebedd	1,568.737 km²
Uwch y môr	2 metr
Gerllaw	Afon Chao Phraya
Yn ffinio gyda	Nonthaburi, Samut Prakan, Pathum Thani, Nakhon Pathom, Samut Sakhon, Chachoengsao
Cyfesurynnau	13.75°N 100.52°E
Cod post	10###
TH-10
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaethol	Bangkok Metropolitan Council
Pennaeth y Llywodraeth	Chadchart Sittipunt
Sefydlwydwyd gan	Buddha Yodfa Chulaloke
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Prifddinas Gwlad Tai a dinas fwyaf y wlad yw Bangkok ( Ynganiad Thai ), a elwir yn Krung Thep Mahanakhon yn yr iaith Thai (กรุงเทพฯ). Mae poblogaeth Bangkok oddeutu 5,676,648 (31 Rhagfyr 2018)^[1]; yn 2007, hi oedd 22ain ddinas fwyaf yn y byd.

Sefydlwyd y ddinas ar lan ddwyreiniol Afon Chao Phraya, ger Gwlff Gwlad Tai. Arferai fod yn fan masnachu bychan ger aber yr afon yn ystod cyfnod y Deyrnas Ayutthaya. Daeth y ddinas yn flaenllaw yn Siam (yr hen enw am Wlad Tai) a chafodd statws prifddinas ym 1768 pan losgwyd Ayutthaya. Fodd bynnag, ni ddechreuodd y Deyrnas Rattanakosin presennol tan 1782 pan symudwyd y brifddinas i ochr arall yr afon gan Rama I ar ôl marwolaeth y Brenin Taksin. Bellach rhoddir yr enw ffurfiol "Phra Nakhon" ar y brifddinas Rattanakosin, gan gadw ffiniau hynafol yr ardal fetropolitanaidd ac mae'r enw "Bangkok" yn cynnwys yr ardaloedd ddinesig a adeiladwyd yn y 18g. Mae gan y ddinas weinyddiaeth gyhoeddus a llywodraethwr.

Dros y ddau gan mlynedd ddiwethaf, mae Bangkok wedi datblygu i fod yn ganolfan wleidyddol, cymdeithasol ac economaidd, nid yn unig i Wlad Tai ond hefyd i Indo-Tsieina a De-ddwryain Asia. Mae dylanwad y ddinas ar fyd y celfyddydau, gwleidyddiaeth, ffasiwn, addysg ac adloniant yn ogystal â bod yn ganolfan fusnes, ariannol a diwylliannol pwysig wedi gosod Bangkok ymysg dinasoedd mwyaf cosmopolitanaidd y byd.

Erbyn 2010, o ganlyniad i fudwyr answyddogol sy'n dod i'r ddinas o Ogledd-ddwyrain Gwlad Tai a gwledydd Asiaidd eraill, amcangyfrifir fod poblogaeth Bangkok Fwyaf yn agosach i 15 miliwn. Golyga hyn fod gan y wlad gymysgedd o genhedloedd yn trigo yno, yn hytrach na phoblogaeth homogenus Gwlad Tai, sydd wedi ychwanegu at naws gosmopolitanaidd y ddinas. Mae'r ddinas yn rhan o'r triongl hynod ddiwydiannol o ganol a dwyrain Gwlad Tai, sy'n ymestyn o Nakhon Ratchasima heibio i Bangkok i'r ardal ddiwydiannol ddwyreiniol.

Mae Talaith Bangkok yn ffinio â chwech talaith arall: Nonthaburi, Pathum Thani, Samut Prakan, Samut Sakhon a Nakhon Pathom, a chysylltir y pum talaith yna yn cytrefu Ardal Fetropolitanaidd Bangkok.

1. ↑ http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showDistrictData.php?statType=1&year=61&rcode=10.